BIỆN CHỨNG PHÁP–CỦA GS TRÂN VĂN GIÀU

 

BIỆN CHỨNG PHÁP

Töông quan giöõa caù theå vaø toång quaùt laø theá.

Söï quan troïng cuûa töông quan aáy veà maët phöông phaùp laø theá.

Ngöôøi ta thöôøng noùi raèng toång hôïp laø moät caùch trình baøy keát quaû cuûa phaân tích. Noùi nhö theá chæ ñuùng coù moät phaàn maø thoâi. Bôûi vì, toång hôïp vöøa laø trình baøy goïn keát quaû cuûa phaân tích, vöøa laø tinh thaàn cuûa söï phaân tích. Toång hôïp laø tö töôûng chæ ñaïo cho söï phaân tích ñeå cho khi phaân tích, tuy caùc boä phaän ñöôïc xem xeùt rieâng ra maø vaãn lieàn nhau ñeå giöõ caùi toaøn theå trong luùc chia phaân, giöõ caùi vaän ñoäng trong khi taïm ngöøng, giöõ caùi soáng trong caùi cheát.

Cho neân, roát cuøng laïi khoâng theå xem phaân tích vaø toång hôïp laø hai ñöôøng ñi ngöôïc nhau vaø keá tuïc nhau trong thôøi gian, phaân tích vaø toång hôïp ñi lieàn vôùi nhau, boå khuyeát cho nhau. Vì baûn chaát cuûa töï nhieân laø toång hôïp cho neân phaân tích môùi coù yù nghóa, môùi caàn thieát vaø toång hôïp chæ coù yù nghóa vaø caàn thieát laø bôûi vì töï nhieân xu höôùng ñeán söï töï phaân tích trong quaù trình vaän ñoäng cuûa noù. Khoâng coù phaân tích thuaàn tuùy hay toång hôïp thuaàn tuùy. Taùch ra vaø hôïp laïi laø hai maët thoáng nhaát cuûa töï nhieân giôùi, maø phaân tích vaø toång hôïp trong khoa hoïc chaúng qua laø phaûn aûnh trong nhaän thöùc maø thoâi, noù tieâu bieåu caùi uy quyeàn cuûa trí tueä veà söï nhaän thöùc thöïc chaát cuûa vuõ truï.

Söï phaân tích hieän nay coù khaùc vôùi phaân tích coå ñieån ôû tinh thaàn cuï theå, tinh thaàn toång hôïp cuûa söï phaân tích cuûa chuùng ta. Ta troâng thaáy töøng caây maø cuõng troâng thaáy caû röøng vaø thaáy röøng goàm nhöõng caây hieäp laïi.

Leânin trích luïc ñoaïn sau ñaây cuûa Heâ-gen veà söï lieân heä maät thieát giöõa phaân tích vaø toång hôïp:

Ta laáy nhöõng baèng côù sau ñaây ñeå chöùng minh raèng tö töôûng sieâu hình khoâng thöøa nhaän hay khoâng muoán thaáy caùi tính chaát thoáng nhaát cuûa vuõ truï. Nhöõng nhaø tö töôûng phi bieän chöùng xem vuõ truï töïa nhö ñoáng gaïch, ñoáng ñaát, trong ñoù caùc boä phaän gaàn nhö choàng chaát leân nhau, xen laãn nhau maø rôøi raïc, ví duï nhö:

ÔÛ ñaây xin coù vaøi caâu chuù thích veà töông quan giöõa caùc khoa hoïc, töông quan giöõa caùc khoa hoïc laø söï bieåu hieän töông quan giöõa caùc boä phaän cuûa vuõ truï.

Nhaø khoa hoïc hoài tröôùc theá kyû 19 töôûng töôïng nguyeân töû cuûa caùc vaät theå nhö laø nhöõng vieân ñaïn troøn meùo, moùc laïi vôùi nhau. Hoï chöa bieát raèng moät ñieän töû cuûa nguyeân töû coù theå chuyeån töø nguyeân töû naøy sang nguyeân töû kia, hay laø hai nguyeân töû coù theå “huøn voán” chung 1, 2 ñieän töû vôùi nhau. Hoï chöa bieát raèng söï di chuyeån ñoù khoâng tuøy caùch caáu taïo vaät lyù (haït nhaân, ñieän töû) maø tuøy söï caáu taïo naêng löôïng phöùc taïp cuûa vaät theå laøm cho vaät theå bieán ñoåi baûn chaát cuûa noù ñi ; söï bieát ñoåi baûn chaát aáy thuoäc vaøo lónh vöïc nghieân cöùu cuûa hoùa hoïc. Lôùp ñieän ôû phía ngoaøi coù khaû naêng nhaûy töø nguyeân töû naøy qua nguyeân töû kia, laøm cho vaät theå naøy bieán thaønh vaät theå khaùc (hoùa trò vaø aùi löïc cuûa vaät theå). Nhöõng phaûn öùng veà hoùa hoïc ñeàu laø nhöõng söï trao ñoåi veà naêng löôïng (hieän töôïng lyù hoïc) theo quy luaät cuûa löôïng töû hoïc. Cho neân coù ngaønh hoùa lyù hoïc. Lyù vaø hoùa khoâng taùch rôøi haún maø dính lieàn nhau.

Kyõ ngheä döôïc phaåm vaø kyõ ngheä thöïc phaåm laøm cho ngaønh sinh hoùa hoïc (Biochimie) phaùt trieån maïnh, noù noái lieàn hoùa hoïc vôùi sinh hoïc.

Quaù trình hoùa hoïc tieáp dieãn haøng phuùt trong söï sinh hoaït sinh vaät baèng quaù trình phaûn öùng hoùa hoïc; hieän töôïng ñoát oxy, thaåm thaáu v.v… cuûa phaûn öùng hoùa hoïc nhö ta ñaõ thaáy, ñöôïc giaûi thích baèng moät loaïi quy luaät vaät lyù (löôïng töû hoïc).

Qua nhöõng tyû duï ñaõ keå treân thì vuõ truï roõ laø moät toaøn theå thoáng nhaát, caùc boä phaän cuûa vuõ truï, caùc moân khoa hoïc cuûa söï nhaän thöùc ñeàu xaâm nhaäp laãn nhau, khoâng taùch bieät haún ra ñöôïc.

Moãi boä phaän aáy lieân heä raát maät thieát vôùi caùc boä phaän khaùc. Caét rôøi moái lieân heä aáy, ta goïi laø sieâu hình. Nhaän thaáy moái lieân heä aáy, ta goïi laø bieän chöùng. Sieâu hình thì nghieân cöùu sai, bieän chöùng laø nghieân cöùu ñuùng phöông phaùp.

Tö töôûng sieâu hình hoaëc khoâng thaáy söï lieân quan taát yeáu giöõa caùc hieän töôïng, hoaëc khoâng thöøa nhaän toaøn boä söï taát yeáu aáy.

Coù ngöôøi seõ hoûi raèng trong luùc caùc nhaø khoa hoïc töï nhieân vaø xaõ hoäi ñaõ tìm ra ñöôïc raát nhieàu quy luaät vaø trong luùc con ngöôøi ñaõ haøng ngaøy öùng duïng caùc quy luaät aáy vaøo ñôøi soáng cuûa mình, thì coøn ai laïi khôø khaïo daïi doät maø phuû nhaän söï lieân quan taát yeáu nöõa ?

Coøn, coøn raát nhieàu. Cho neân môùi coù nhöõng ngöôøi muø laø nhöõng nhaø khoa hoïc tö baûn aàm yõ leân xung quanh “söï töï do cuûa ñieän töû”, xung quanh “chuû nghóa voâ ñònh” trong vaät lyù; cho neân hoï thöôøng noùi raèng caùi maø ta goïi laø quy luaät chaúng qua laø söï bòa ñaët cuûa trí tueä maø thoâi. Trong phaàn vuõ truï quan vaø trong chöông “phaïm truø bieän chöùng” chuùng ta ñaõ noùi nhieàu veà vaán ñeà naøy; ôû ñaây khoâng caàn phaûi nhaéc laïi nöõa, chæ theâm raèng:

Noùi vaïn vaät töông quan laø noùi taát yeáu, laø thöøa nhaân söï toàn taïi cuûa quy luaät khaùch quan, taát yeáu vaø phoå bieán. Moãi quy luaät, ñeàu tieâu bieåu moái töông quan giöõa caùc söï vaät. Moãi phöông trình toaùn hoïc ñeàu tieâu bieåu moät moái töông quan, duø tieâu bieåu moät caùch tröøu töôïng. Baûng Maêng-ñeâ-leùp maø moãi ngöôøi sinh vieân ñeàu bieát, naøo phaûi laø moät söï keâ khai kheùo maø thoâi ñaâu; môùi ngoù vaøo thì töôûng ñaâu nhö caùc vaät theå xa rôøi nhau, thaät ra taát thaûy ñeàu töông quan maät thieát ôû trong soá ñieän tích maø chính vì coù nhö theá môùi coù baûn aáy ñöôïc, töïa nhö caùc sinh vieân coù töông quan veà hoïc löïc, tö töôûng, coâng taùc, môùi coù baûng bình nghò xeáp haïng ñöôïc.

ÔÛ ñaây xin coù vaøi caâu chuù thích veà töông quan giöõa caùc vaät theå. Theo hoùa hoïc hoài theá kyû 19, thì caùc vaät theå (corps) laø vónh vieãn nhö nhöõng vieân gaïch cuûa moät vuõ truï baát bieán. Aêngen khoâng tin nhö theá. Nhöng luùc aáy Angen chöa coù baèng côù ñeå phaûn ñoái moät caùch cuï theå. Ngaøy nay chuùng ta bieát raèng khoâng theå phaân loaïi caùc vaät theå moät caùch cöùng ñôø taùch bieät nhö theá ñöôïc. Baûng Maêng-ñeâ-leùp (quy luaät tuaàn hoaøn) xeáp caùc vaät theå theo “khoái löôïng nguyeân töû” cuûa caùc vaät theå, caùc vaät theå töông quan vôùi nhau baèng khoái löôïng nguyeân töû aáy, ñi töø 0 (neutron) ñeán 92 (Uranium) vaø coøn cao hôn nöõa. Moãi loaïi nguyeân töû ñeàu coù moät haït nhaân, chung quanh ñoù coù moät soá ñieän töû; tröø ñieän töû hydro laø ñôn giaûn coù moät proton laøm nhaân, moät ñieän töû aâm chaïy xung quanh, thì moãi haït nhaân ñeàu phöùc taïp maõi leân, goàm moät soá proton vôùi soá neutron quaøng nhau, keát tuï vôùi nhau, coøn soá ñieän töû quay chung quanh laø baèng soá proton trong haït nhaân aáy; trong haït nhaân Uranium coù 92 proton, neân quanh noù coù 92 ñieän töû; hydro chæ coù moät; baûng Maêng-ñeâ-leùp xeáp loaïi caùc nguyeân toá töø 0 ñeán 92 laø vì theá.

Löôïng töû hoïc vaø quy luaät cuûa noù (trong vaät lyù hoïc) cuõng ñoàng thôøi laø quy luaät trong hoùa hoïc. Noù caét nghóa söï bieán chuyeån cuûa moät vaät theå naøy thaønh moät vaät theå kia, ví duï orthohydrogen thaønh parohydrogen.

Trong vuõ truï hoïc bao la, töø Newton, ngöôøi ta ñaõ tìm ñöôïc quy luaät vaïn vaät haáp daãn. Töø Einstein ngöôøi ta khoâng coøn nhaän ñònh vuõ truï nhö laø khoái löôïng nguyeân töû baát bieán vaän ñoäng ñeàu ñeàu trong khoâng gian troáng roãng vaø ba beà cuûa Ô-côø-lít (Euclide) maø ngöôøi ta ñaõ bieát raèng khoái löôïng, khoâng gian vaø thôøi gian ñeàu laø moät toaøn theå thoáng nhaát, trong ñoù caùc boä phaän khoâng theå taùch rôøi nhau.

Khoa hoïc vaät lyù tìm thaáy söï töông quan giöõa vaïn vaät maø chöa bieát raèng ñoù laø luaät vaïn vaät töông quan, cuõng nhö xöa nay ta noùi vaên xuoâi maø ta khoâng bieát raèng ñoù laø vaên xuoâi ! Töï nghìn ñôøi moãi ngöôøi daân ñeàu nhaän thaáy söï ñeàu ñeàu cuûa caùc hieän töôïng xaåy ra: thôøi tieát, soáng cheát, muøa maøng. Ai cho giaø cheát laø ngaãu nhieân ? Ai baûo maët trôøi töï do moïc hay khoâng moïc? Ai baûo ngaãu nhieân maø Caùch maïng thaùng 8 thaønh coâng? Ai daùm noùi raèng “ngaãu nhieân” maø phaàn lôùn caùc thuû töôùng buø nhìn ñeàu ôû ñaát Nam boä, nôi coù nhieàu ñaïi ñòa chuû nhaát ôû Vieät Nam ?

Theá nhöng, ngay trong haøng nguõ ngöôøi Maùc-xít, haõy coøn moät soá ngöôøi khoâng hoaøn toaøn thöøa nhaän leõ taát yeáu trong nhieàu phaïm vi cuûa khoa hoïc xaõ hoäi. Chính vì leõ aáy maø Stalin ñaõ cöïc löïc coâng kích nhöõng nhaø kinh teá hoïc Xoâ-vieát naøo baûo raèng ôû döôùi cheá ñoä Xoâ-vieát, ôû döôùi cheá ñoä xaõ hoäi chuû nghóa con ngöôøi coù theå cheá taïo hay söûa ñoåi quy luaät kinh teá.

Quy luaät khaùch quan laø taát yeáu ôû choã noù bieåu hieän moái töông quan giöõa vaïn vaät. Neáu do ta cheá taïo vaø söûa ñoåi noù thì noù khoâng coøn laø taát yeáu vaø khaùch quan. Quy luaät khoâng phaûi laø caùi khuoân khoå töø ngoaøi raäp vaøo cho vuõ truï. Quy luaät ôû töï baûn thaân cuûa vuõ truï, ngoaøi yù chí ta, ta chæ tìm ñöôïc noù, öùng duïng ñöôïc noù, nhöng khoâng cheá taïo noù ñöôïc, cuõng khoâng boâi boû noù ñöôïc. Noù bieåu hieän söï töông quan khaùch quan phöùc taïp giöõa caùc söï vaät; noù tieâu bieåu cho söï xaâm nhaäp vaøo nhau, dính daùng laãn nhau giöõa caùc hieän töôïng trong khoâng gian vaø thôøi gian.

Coù ngöôøi seõ hoûi; vaäy nguyeân nhaân luaän vaø quyeát ñònh luaän (khi hai hoïc thuyeát naøy ñaõ ñöôïc giaûi thoaùt khoûi nhöõng taøn tích duy taâm vaø sieâu hình) khoâng ñuû hay sao maø phaûi ñöa ra quy luaät vaïn vaät töông quan ? Vaïn vaät töông quan coù baøi tröø nhöõng nguyeân nhaân luaän vaø quyeát ñònh luaän khoâng? Neáu khoâng thì coù quan heä gì giöõa caùc quy luaät aáy ?

Caû hai nguyeân nhaân luaän vaø quyeát ñònh luaän khoâng dieãn taû ñöôïc söï hoã töông quan heä giöõa caùc hieän töôïng, khoâng dieãn taû ñöôïc söï taùc ñoäng vaø phaûn öùng laãn nhau giöõa caùc hieän töôïng, caùc boä phaän caáu thaønh vuõ truï. Tæ nhö nhaân A sinh quaû B; quaû B ñöôïc sinh ra thì aûnh höôûng ngöôïc laïi vôùi nhaân A; thôøi theá xaõ hoäi taïo ra vó nhaân, vó nhaân xuaát hieän coù söùc thay ñoåi thôøi cuoäc; thaày daïy hoïc troø, hoïc troø tieán laøm cho ngöôøi thaày tieán theâm; söï lao ñoäng ñoåi tay vöôïn thaønh tay ngöôøi nhöng tay ñoåi ñi thì aûnh höôûng toát ñeán lao ñoäng, v.v… Luaät vaïn vaät töông quan nhaán maïnh vaøo söï taùc ñoäng vaø phaûn öùng, aûnh höôûng qua laïi raát phöùc taïp giöõa caùc hieän töôïng. Noù khoâng coù tính chaát phieán dieän, moät chieàu nhö nguyeân nhaân luaän, hay quyeát ñònh luaän.

Hieän giôø nhaø khoa hoïc ñaõ tìm thaáy raèng khi con ngöôøi nghieân cöùu söï vaät, thì chính söï nghieân cöùu ñoù, söï quan saùt ño löôøng ñoù ñaõ söûa ñoåi söï vaät ñöôïc nghieân cöùu. Tæ duï nhö khi ta chieáu aùnh saùng vaøo ñeå xem xeùt ño löôøng moät vaät naøo thì noäi caùi aùnh saùng aáy ñaõ caûi bieán söï vaät ít nhieàu roài; nhaø khoa hoïc khoâng theå khoâng ñeå yù ñeán söï caûi bieán aáy neáu hoï muoán nghieân cöùu moät caùch chính xaùc.

Chuùng ta thöû laáy vaøi tæ duï ñeå chöùng minh söï taùc ñoäng vaø phaûn öùng giöõa caùc hieän töôïng.

Trong töï nhieân, nhieàu vuøng ôû Lieân Xoâ bò baõo caùt, baõo tuyeát, sa maïc thaéng theá, caây coû ñieâu taøn. Stalin ra leänh troàng nhöõng baêng röøng, ñaép nhöõng ñaäp nöôùc trong nhöõng vuøng aáy. Baêng röøng ngaên ñöôïc caùt, giöõ ñöôïc tuyeát; caây coû coù theâm nöôùc ñeå moïc deã daøng hôn; khí trôøi nhôø coû caây nhieàu hôn maø eâm dòu bôùt noùng ñi; möa moùc thöôøng hôn tröôùc; caây coû röøng ruù laïi xum xueâ hôn, caàm thuù sinh nôû nhieàu hôn, con ngöôøi soáng deã daøng. Caùc xöù phuï caän cuõng bò aûnh höôûng ñeán v.v…Vaø sôû dó coù söï bieán ñoåi thieân nhieân ñoù laø vì coù caùch maïng thaùng 10, coù chính quyeàn Xoâ-vieát, coù quyeàn laõnh ñaïo cuûa Ñaûng. Caùc hieän töôïng aûnh höôûng vaø phaûn öùng laãn nhau nhö theá.

Trong xaõ hoäi, cô sôû kinh teá quyeát ñònh, caùc boä phaän cuûa thöôïng taàng chính trò, vaên hoùa, tö phaùp. Ñoù laø moät söï thaät. Nhöng chöa ñuû, coøn phaûi thaáy raèng thöôïng taàng tö phaùp, vaên hoùa, chính trò aáy aûnh höôûng ngöôïc laïi vôùi cô sôû kinh teá, laøm cho cô sôû kinh teá vöõng traõi hôn, mau thaønh töïu; ñoù laø chöa keå raèng caùc boä phaän cuûa thöôïng taàng kieán truùc ñeàu coù taùc ñoäng töông hoã vôùi nhau; chính trò ñaåy maïnh vaên hoùa tôùi tröôùc, vaên hoùa phaùt trieån laøm cho nhaân daân tham gia chính trò moät caùch thaám nhuaàn hôn, v.v… Neáu khoâng nhaän thaáy roõ söï hoã töông taùc ñoäng phöùc taïp ñoù thì khoâng coøn laø bieän chöùng nöõa, khoâng coøn laø Maùc-xít nöõa.

Phaûi bieát taïo ra nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå thöïc hieän yù chí cuûa mình vaø yù chí cuûa mình phaûi tuøy thuoäc vaøo quy luaät khaùch quan.

Ñoàng chí Stalin trình baøy quy luaät vaïn vaät bieán chuyeån nhö sau:

Taây phöông coù phöông ngoân: ”Khoâng coù gì môùi döôùi maët trôøi”. Ñoâng phöông laïi coù caâu: “Thieân ñòa tuaàn hoaøn chu nhi phuïc thuûy.”, trôøi ñaát xoay vaàn, heát voøng roài trôû laïi choã cuõ. Caâu treân coù yù nghóa raèng khoâng coù gì thay ñoåi caû; xöa sao nay vaäy, sau naøy cöù theá maõi maõi. Caâu döôùi coù yù nghóa raèng vuõ truï ñi voøng laån quaån, khoâng coù gì thaät laø môùi.

Trong suoát ñôøi phong kieán ôû Ñoâng phöông cuõng nhö ôû Taây phöông, ngöôøi ta quan nieäm raèng khoa hoïc vaø tö töôûng ôû thôøi thöôïng coå ñaõ ñeán möïc cuøng toät roài, khoâng coøn phaùt trieån ñöôïc nöõa. Beân naøy thì heã “Töû vieát” laø baèng chöùng cuûa chaân lyù tuîeät ñoái; beân kia heã “Aritoât noùi raèng” thì cuõng theá. Ngöôøi ta chæ lo hoïc caùi cuõ maø thoâi; “oân coá tri taân”. Ngay A-vi-xen (Avicenne) - nhaø khoa hoïc y só vaø trieát lyù tröù danh ( maø chuùng ta vöøa kyû nieäm theo quyeát nghò cuûa Hoäi ñoàng Hoøa bình theá giôùi), ngöôøi ñaõ tìm ra ñöôïc nhieàu caùi môùi cho khoa hoïc, cuõng vieát raèng:

Quan nieäm raèng tö töôûng vaø khoa hoïc ñaõ ñeán möïc cuøng toät roài, khoâng coøn phaùt trieån ñöôïc nöõa, chæ caàn hoïc trong saùch vôû cuûa “thaùnh hieàn” ñeå laïi thoâi, quan nieäm aáy raát laø tai haïi.

Ñoù laø tö töôûng sieâu hình. Tö töôûng sieâu hình thaáy tónh khoâng thaáy ñoäng, khoâng thaáy bieán chuyeån maø chæ thaáy vónh haèng; neáu noù thaáy ñoåi thay thì hoaëc noù chæ thaáy ñoåi nôi thay choã (trong khoâng gian) maø khoâng roõ söï thay ñoåi trong thôøi gian, hoaëc chæ laø thaáy söï ñoåi thay trong voøng luaån quaån.

Angen noùi :

Nhôø kính ngoù xa, raát xa treân khoâng trung, ta thaáy nhöõng vaàng muø, nhöõng tinh tuù ñöông thaønh hình vaø nhöõng tinh tuù ñöông cheát, ñaõ cheát. Giaû thuyeát cuûa Kaêng veà lòch söû heä thoáng maët trôøi ñöôïc chöùng minh: heä thoáng maët trôøi cuûa ta cuõng nhö voâ soá maët trôøi khaùc trong vuõ truï, ñeàu coù sinh nôû, phaùt trieån, vaø seõ coù ngaøy tieâu dieät, cheát ñi, chöa phaûi laø ngaøy mai hay ngaøy kia chuùng ta khoûi phaûi thaéc maéc voäi.

Khoa hoïc ngaøy nay cuõng ñaõ bieát ñöôïc phaàn lôùn lòch söû cuûa traùi ñaát; töø vuõ truï traàn maø ra, noù traûi qua boán thôøi kyø lôùn maø hieän giôø laø thôøi kyø thöù tö, chaéc chaén chöa phaûi laø thôøi kyø choùt. Treân quaù trình phaùt trieån ñoù, khoâng phaûi laø treân quaû ñaát luùc naøo cuõng coù coû caây, caàm thuù vaø con ngöôøi: ñaàu tieân khoâng coù sinh hoaït gì caû, töø töø traùi ñaát ñuû aám aùp, coù ñieàu kieän cho sinh vaät nôû ra, thöïc vaät roài ñoäng vaät, ruùt cuøng laø ñeán con ngöôøi coù trí tueä.

Traùi ñaát coù lòch söû, coù söï bieán ñoåi trong thôøi gian bieán ñoåi coù theå goïi laø chaäm so vôùi moãi ñôøi ngöôøi, cho neân ta thaáy döôøng nhö noù khoâng bieán ñoåi. Döôùi ñaát saâu, coøn di tích hình daùng haøi coát cuûa caây coû caàm thuù, con ngöôøi ñôøi tröôùc; di tích aáy chöùng minh söï bieán chuyeån cuûa caùc gioáng, caùc loaøi trong thôøi gian. Xöa khaùc nay khaùc. Caùc vieän baûo taøng lôùn ñeàu coù ñuû baèng côù cuûa söï bieán chuyeån aáy, khoâng coøn ai daùm nghi ngôø nöõa, khoâng coøn ai noùi ngöôïc laïi ñöôïc nöõa. Thuyeát coá ñònh bò ñaùnh ñoå hoaøn toaøn.

Töø thöôïng coå ñeán theá kyû 19, ngöôøi ta töôûng töôïng raèng caùi gì thay ñoåi tieâu huûy hay sinh soâi, chôù nguyeân töû, ñieän töû, ly töû v.v… nhöõng vi phaân töû aáy, nhöõng nguyeân toá aáy thì roõ raøng laø baát dieät, ñôøi ñôøi vaãn theâ.

Khoa hoïc vaät lyù ngaøy nay ñaõ chöùng minh ngöôïc laïi. Trong nhöõng ñieàu kieän naøo ñoù, neutron bieán thaønh proton, coøn electron vaø proton bieán thaønh löôïng töû aùnh saùng. Nguyeân töû naøy cuõng coù theå bieán thaønh nguyeân töû kia, ñoù laø söï ñoåi loaïi, söï bieán chaát töï nhieân, do ñoù bieán chaát töï nhieân maø con ngöôøi coù theå gaây ra bieán chaát nhaân taïo. Tuy raèng caû vuõ truï voâ cuøng lôùn naøy ñöôïc xaây döïng treân cô sôû cuûa nhöõng vi phaân töû, caùi vuõ truï aáy bieán chuyeån, caùc vi phaân töû aáy bieán chuyeån, khoâng coù gì laø vónh vieãn caû, chæ coù söï bieán chuyeån laø vónh vieãn thoâi.

Veà lòch söû cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi, thì chöùng minh caøng roõ hôn nöõa raèng vaïn vaät bieán chuyeån, tuyeät ñoái khoâng theå ai chöùng minh raèng “xöa cuõng nhö nay”. Thôøi coäng saûn nguyeân thuûy khoâng coù giai caáp thoáng trò; sau ñoù thì quaû xöa coù thoáng trò, nay coøn coù thoáng trò, nhöng maø noäi dung cuûa söï thoáng trò ôû moãi cheá ñoä coù khaùc nhau: phong kieán aùp böùc noâng daân (cheá ñoä phong kieán), tö baûn boùc loät voâ saûn (cheá ñoä tö baûn), ña soá coâng noâng thoáng trò thieåu soá tö baûn ñòa chuû (cheá ñoä daân chuû nhaân daân). Taây baét daân ta ñi phu cho chuùng thoáng trò daân ta; coøn daân thì ñua nhau ñi daân coâng ñeå giaûi thoaùt laáy mình, hai ñieàu aáy khoâng so saùnh vôùi nhau ñöôïc. Töï tö töï lôïi laø baûn chaát cuûa boïn boùc loät, khoâng phaûi baûn chaát coâng nhaân. Chuoäng hình thöùc laø tính phong kieán Vieät Nam suy taøn, cöù xem daân ta ñaùnh giaëc thì khoâng theå noùi ngöôøi mình chuoäng vaên khinh voõ. Sôø sôø tröôùc maét, Lieân xoâ vaø nhieàu nöôùc daân chuû nhaân daân xaây döïng xaõ hoäi khoâng giai caáp, khoâng ngöôøi boùc loät ngöôøi, thì coøn ñaâu “caù lôùn aên caù beù”, coøn ñaâu cuoäc chieán tranh giöõa caùc daân toäc ? Ngay ñeán caùc chaân lyù: coù gì vónh haèng ? Vì nhaän thöùc cuûa loaøi ngöôøi, nhö treân ñaõ chæ roõ, laø caû moät quaù trình ñi töø choã dôû ñeán choã hay, töø thieáu soùt nhieàu ñeán thieáu soùt ít, laàn laàn tieáp caän vôùi caùi chaân lyù khaùch quan. “Phaûi”, “quaáy”, “chính”, “taø” trong xaõ hoäi coù giai caáp, thöôøng coù yù nghóa töông ñoái; neáu toát cho tö baûn, aét laø xaáu cho coâng nhaân, taâm lyù giai caáp khaùc nhau tuøy ôû ñieàu kieän sinh soáng.

Coù ngöôøi seõ hoûi:

“Nuùi moøn, bieån caïn, ngöôøi treû, lôùn, giaø, cheát, ai naáy ñeàu thaáy. Coøn nhö moät taûng ñaù chaúng haïn thì noù vaän ñoäng, noù thay ñoåi theá naøo “ ? - Thöa, coù ba leõ vaän ñoäng cuûa taûng ñaù aáy:

Vaän ñoäng bieán chuyeån cuûa taûng ñaù doù trong khoâng gian vaø thôøi gian laø nhö theá. Ñoù laø chöa keå raèng noù tham gia cuoäc vaän ñoäng chung cuûa caû quaû ñaát trong caû heä thoáng maët trôøi.

Noùi toùm laïi caùi ñoäng laø traïng thaùi thöôøng xuyeân cuûa söï vaät lôùn, nhoû. Vaän ñoäng môùi laø vónh haèng; caùi vónh haèng duy nhaát chính laø söï vaän ñoäng, söï bieán chuyeån. Coøn caùi tónh chæ laø töông ñoái, ñaëc bieät, coù noù laø khi naøo ta taïm laáy moät ñoaïn ngaén trong khoâng gian vaø thôøi gian ñeå xem xeùt (nhö moät ngaøy trong ñôøi ngöôøi, nhö moät naêm trong suoát lòch söû v.v…) coù noù laø khi naøo ta xem xeùt vôùi yù nghóa töông ñoái vaø taïm thôøi raèng tröôùc khi coù moät caùi bieán chuyeån veà chaát tröôùc khi chaát cuõ thaønh chaát môùi, loaøi naøy qua loaøi khaùc, thì chæ coù bieán chuyeån veà soá ôû trong caùc chaát chöa bieán ñoåi; hay noù laø khi naøo, töø khi baét ñaàu moät lôøi noùi, moät baøi, moät quyeån saùch, ta duøng moät chöõ vôùi yù nghóa naøo thì ñeán cuoái cuøng chöõ aáy phaûi giöõ nguyeân caùi yù nghóa ñaàu tieân, baèng khoâng seõ khoâng ai hieåu ta caû, maø chính mình seõ khoâng hieåu mình nöõa.

Ngöôøi naøo thaám nhuaàn bieän chöùng phaùp thì khoâng than phieàn khoâng sôï haõi tröôùc caùi gì ñöông cheát, ñaõ cheát: ngöôì vaät cheá ñoä, ngay caû traùi ñaát hay heä thoáng maët trôøi. Traùi laïi ta xem ñoù laø taát yeáu cho caùi gì ñöông soáng, ñöông tieán.

Ví duï nhö ta giaø ta cheát sau khi laøm troøn phaän söï ngöôøi daân, coù chaùu con xa gaàn noái nghieäp caùch maïng, thì coù thaéc maéc baên khoaên gì ? Töø vaät chaát voâ sinh ta sinh ra, roài ta trôû veà vôùi noù, coù gì laø sôï haõi vaø xoùt xa ? Cuõng ví duï Vieät Minh coâng lao vó ñaïi, 10 naêm chieán ñaáu anh duõng, nay ñeán luùc hoøa vaøo maët traän Lieân Vieät, ñoù laø moät ñieàu kieän laøm cho söï thoáng nhaát daân toäc caøng vöõng, khaùng chieán caøng mau ñeán thaéng lôïi, Vieät Minh laøm troøn nhieäm vuï lòch söû cuûa noù, khoâng coøn döôùi hình thaùi cuõ nöõa; coù gì laø tieác ?

Ngöôøi naøo thaám nhuaàn bieän chöùng phaùp laïi caøng khoâng bi quan hoaûng hoát, thoái chí tröôùc moät löïc löôïng hung taøn, phaù hoaïi daõ man naøo ñang thònh haønh, ñöông traøn ngaäp caû thaûy; vì ta troâng thaáy caùi quaù trình, caùi “ñang trôû thaønh” cuûa noù, ta thaáy nhöõng ñieàu kieän dieät vong cuûa noù, ngay trong luùc noù coøn khoûe maïnh, coøn ñöôïc nhieàu ngöôøi xu phuï (nghieân cöùu thaùi ñoä cuûa coäng saûn, Vieät Minh, hoài Phaùp coøn raát maïnh hay hoài Ñöùc Nhaät ñöông ñaïi thaéng khaép AÙ Aâu).

Vaø ngöôøi thaám nhuaàn bieän chöùng phaùp khoâng khinh mieät nhöõng maàm non, duø yeáu ôùt cuûa töông lai. Vì ta bieát chaéc raèng trong luùc ñoái phöông cuûa noù coøn maïnh hôn maø coù cô luøi daàn, luøi maõi, thì maàm non aáy coù cô tieán leân, tieán maõi. Ta laïi heát söùc phuø trôï cho maàm non tieán boä aáy mau leân; ta caên cöù söï haønh ñoäng cuûa ta vaøo söùc maïnh ñang leân aáy, duø coù taïm luøi, taïm thôøi thua, ta cöù tin vaøo söï phaùt trieån cuûa söï vaät baèng caùi maàm non aáy. (Nghieân cöùu taïi sao Ñaûng döïa vaøo giai caáp coâng nhaân, maëc daàu giai caáp naøy khoâng phaûi laø giai caáp ñoâng nhaát, coù hoïc thöùc nhaát hay coù tieàn cuûa nhaát).

Quan nieäm bieän chöùng laø quan ñieåm lòch söû, phöông phaùp bieän chöùng nghieân cöùu hieän töôïng trong quaù trình bieán chuyeån cuûa noù, khoâng thöøa nhaän caùi gì laø vónh haèng caû, chæ coù söï bieán chuyeån laø vónh haèng.

Caàn phaûi nhaän ñònh raèng caùi “quaù trình”, caùi “trôû thaønh” cuûa moïi söï vaät khoâng phaûi lung tung, voâ phöông höôùng, trôû thaønh baát cöù caí gì, maø ngöôïc laïi laø coù phöông höôùng, phöông höôùng ñoù laø söï phaùt trieån maëc daàu coù theå coù nhöõng ngaãu nhieân beà ngoaøi, nhöõng suït taïm thôøi.

Traùi ñaát ngaøy nay coù nhieàu ñieàu kieän cho söï soáng hôn tröôùc: baèng côù laø phaûi ñeán moät luùc naøo trong quaù trình bieán chuyeån cuûa noù thì töø voâ sinh vaät môùi phaùt sinh ra sinh vaät. Trong quaù trình bieán chuyeån cuûa sinh vaät thì ñôn baøo xuaát hieän tröôùc, sau môùi tôùi ña baøo, loaøi khoâng xöông soáng coù tröôùc loaøi coù xöông soáng, roát cuøng môùi ñeán loaøi coù vuù, loaøi ngöôøi. Ñoù laø moät soá tæ duï laáy trong töï nhieân giôùi ñeå chöùng minh söï phaùt trieån.

Coøn trong xaõ hoäi thì loaøi ngöôøi ñaõ baét ñaàu töø coâng xaõ nguyeân thuûy, vaø ngaøy nay, nhö ôû Lieân xoâ ñaõ böôùc nhöõng böôùc daøi vaøo chuû nghóa coäng saûn vaên minh, qua nhöõng cheá ñoä noâ leä, phong kieán, tö baûn. Caùc cheá ñoä noái tieáp nhau, caùi sau tieán hôn caùi tröôùc veà trình ñoä phaùt trieån cuûa söï saûn xuaát.

Söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc töø thöôïng coå ñeán giôø, söï phaùt trieån cuûa trieát hoïc cuõng theá, ñeàu chöùng minh nhöõng böôùc tieán boä cuûa tö töôûng, leõ coá nhieân lòch söû ñaõ ghi nhieàu luùc ñình ñoán, nhieàu böôùc thoaùi nöõa; ví duï trong maáy theá kyû phong kieán taây aâu tröôùc thôøi Phuïc höng, hay ví duï nhö ôû Trung Quoác, nhaø Maõn Thanh coù giaät luøi xaõ hoäi Trung Quoác so vôùi nhaø Minh, ít nhaát laø trong luùc ñaàu. Hoaëc ôû Vieät Nam, söï xaâm laêng cuûa nhaø Minh coù laøm cho kinh teá, vaên hoùa ta thoaùi böôùc taïm thôøi. Nhöng quaù trình bieán chuyeån chung vaãn laø höôùng tôùi tröôùc, ñi leân cao hôn.

Coù ngöôøi ñaõ hoûi: vaäy moät taûng ñaù phaùt trieån theá naøo? Caàn phaûi traû lôøi raèng bieän chöùng phaùp laø quy luaät toång quaùt noù nghieân cöùu söï vaän ñoäng cuûa toaøn boä. Toaøn boä phaùt trieån, neáu trong toaøn boä ñoù, coù nhöõng cuïc boä bò tieâu huûy ñi vaø taïo thaønh ñieàu kieän cho toaøn boä phaùt trieån, thì caùi tieâu huûy kia cuõng laø moät maët, moät luùc cuûa söï phaùt trieån chung maø thoâi. Ñaù moøn, ñaù naùt, reã caây huùt chaát noù, noù nuoâi caây, caây coû nuoâi suùc vaät, suùc vaät laøm mieáng aên cho con ngöôøi, con ngöôøi phaùt trieån saûn xuaát, caûi taïo vuõ truï. Ñieàu aáy coù gì laø khoù hieåu ?

Coù ngöôøi khaùc hoûi: vaäy quy luaät Caùc-noâ (Carnot) veà “naêng löôïng truïy laïc” so vôùi bieän chöùng phaùp, thì caùi naøo ñuùng, caùi naøo sai ? Noùi raèng “taát caû ñeàu noùi chung laø phaùt trieån” laø traùi vôùi söï phaùt minh cuûa Carnot noùi raèng do naêng löôïng truïy laïc ñi maø moät ngaøy kia caû vuõ truï ñeàu “cheát laïnh”.

ÔÛ ñaây, caàn thöa raèng caùi keát luaän treân kia laø duy taâm, phaûn khoa hoïc, noù uûng hoä cho caùi thuyeát “taän theá “cuûa toân giaùo. Ngöôïc laïi, vôùi söï lo laéng sai laàm aáy, thì khoa hoïc ñaõ tìm thaáy raèng, neáu coù nhöõng heä thoáng maët trôøi, tinh tuù ñang suy taøn, ñaõ cheát, thì ngöôïc laïi coù nhöõng caùi khaùc ñang thaønh. Naêng löôïng maát ôû ñaây, tuï ôû nôi khaùc, kyø thaät khoâng maát vaøo ñaâu caû. Keát luaän duy taâm veà nguyeân lyù Caùc-noâ giöõa ñöôøng laïi gaëp caùi theâu deät cuûa teân vaät lyù hoïc phaùt xít laø Jordan (1946) teân naøy noùi leáu laùo raèng haén tìm thaáy nhöõng ngoâi sao töø hö voâ xuaát hieän ra vaø khi xuaát hieän thì phaùt ra naêng löôïng khoâng bieát töø ñaâu maø ñeán, do ñaâu maø coù. Moät beân laø noùi “taän theá”, moät beân laø noùi “saùng taïo” hai beân gaëp nhau.

Töø laâu, Leânin ñaõ daïy raèng vuõ truï laø voâ taän, maø moãi vi phaân töû cuûa vuõ truï cuõng laø voâ taän. Ngaøy nay hôn laø luùc naøo caû, quy luaät baûo toàn naêng löôïng, baûo toàn vaät chaát ñöôïc chöùng minh raát roõ. Vò chuû tòch vieän Haøn laâm khoa hoïc Lieân xoâ, oâng Vaviloáp coù vieát raèng:

Heâ-gen, Maùc, Angen nhieàu laàn duøng danh töø “phuû ñònh caùi phuû ñònh”. Trong quyeån “Duy vaät bieän chöùng vaø duy vaät lòch söû “ Stalin khoâng nhaéc ñeán danh töø “phuû ñònh caùi phuû ñònh” nöõa, maø laïi duøng danh töø “ñaáu tranh giöõa caùi cuõ vaø caùi môùi”. Chaéc raèng ñoù laø bôûi vì “phuû ñònh caùi phuû ñònh” trong töø ngöõ Heâ-gen (theo lôøi phaùn ñoaùn cuûa Angen) coù moät ngoaïi dieän muø môø, thaàn bí nöõa; noù laøm cho nhieàu ngöôøi khoù hieåu, phaûi boùc caùi voû muø môø thaàn bí ñoù ñi thì môùi thaáy roõ noäi dung chính xaùc cuûa “phuû ñònh caùi phuû ñònh”.

Vaäy “phuû ñònh caùi phuû ñònh” laø gì ?

Theo yù nghóa thoâng thöôøng thì phuû ñònh moät vaät gì, moät yù gì, laø tieâu huûy noù ñi, baùc boû noù ñi. Trong trieát hoïc bieän chöùng, töø Heâgen, “phuû ñònh” coù hai yù nghóa thoáng nhaát laïi, noù tieâu bieåu caùi quaù trình bieän chöùng. Phuû ñònh khoâng phaûi chæ laø boâi bô nöõa maø laø “giöõ laïi vaø vöôït qua”. Ví duï noùi: trieát hoïc duy vaät bieän chöùng laø söï phuû ñònh caùc thöù trieát hoïc coù tröôùc noù”. Noùi nhö theá laø noùi raèng trieát hoïc duy vaät bieän chöùng ñaõ laø moät taàng trieát hoïc cao hôn tröôùc, moät chaát trieát hoïc môùi hôn tröôùc; maø ñoàng thôøi noù bao goàm nhöõng öu ñieåm caên baûn cuûa caùc trieát hoïc tröôùc, giöõ laïi vaø vöôït qua laø theá. Jñanoáp noùi:

Caû vuõ truï phaùt trieån theo caùi quaù trình bieän chöùng “phuû ñònh caùi phuû ñònh” nghóa laø caùi cuõ gaây ra caùi môùi, caùi môùi phaùt sinh töø trong caùi cuõ, caùi môùi goàm caùi cuõ maø cao hôn; caùi môùi laïi thaønh caùi cuõ khaùc, gaây ra caùi môùi khaùc v.v… cöù nhö theá maõi maø tieán.

Haït luùa bò gaø aên, bò traâu ñaïp naùt, ñoù laø phuû ñònh thöôøng, khoâng phaûi bieän chöùng; khoâng phaûi töï thaân bieán chuyeån cuûa haït luùa. Traùi laïi haït luùa ñöôïc gieo xuoáng ñaát öôùt, caây luùa phuû ñònh haït luùa, roài caây luùa sinh ra boâng luùa vôùi nhieàu haït hôn, theá laø boâng luùa phuû ñònh caây luùa. Moãi vaät, moãi hieän töôïng phuû ñònh hieän töôïng tröôùc, vaät tröôùc ñeå chôø ñeán löôït noù bò phuû ñònh.

Lòch söû cuûa quaû ñaát laø caû moät loaïi phuû ñònh caùi phuû ñònh. Lôùp ñòa chaát bò hao moøn, phaù vôõ ñeå thaønh ra lôùp ñòa chaát môùi; caùi môùi bò aáy hao moøn phaù vôõ ñi ñeå thaønh ra lôùp môùi hôn; roát laïi baây giôø ta coù nhöõng nuùi, ñoàng, soâng, baõi, nhöõng hoùa chaát cho thöïc vaät vaø ñoäng vaät phaùt trieån phong phuù voâ cuøng.

Lòch söû cuûa xaõ hoäi cuõng chöùng minh roõ caùi quaù trình bieän chöùng aáy. Laáy moät tæ duï: tö höõu cuûa thuû coâng, cuûa noâng daân bò ñaïi tö baûn vaø ñòa chuû “phuû ñònh” ñi; caùc anh chuû nhoû bò voâ saûn hoùa, taøi saûn taäp trung cuûa ñaïi tö baûn, ñaïi ñòa chuû ñöôïc döïng leân, roài taøi saûn taäp trung cuûa ñaïi tö baûn, ñòa chuû aáy bò phuû ñònh baèng caùch maïng voâ saûn, caùch maïng naøy toå chöùc cheá ñoä taøi saûn coâng coäng cuûa quoác gia hay taøi saûn coâng coäng kieåu noâng tröôøng hôïp taùc xaõ.”Boïn tòch thu bò tòch thu”. Aáy laø phuû ñònh caùi phuû ñònh.

Ta ñaõ noùi veà trieát hoïc, tæ duï ñoù chính laø “phuû ñònh caùi phuû ñònh” trong lónh vöïc tö töôûng.

Angen noùi:

Töø ngaøy sau theá giôùi chieán tranh laàn thöù nhaát, luùc naøo giai caáp coâng nhaân Vieät Nam coøn laø moät lôùp ngöôøi raát ít, ít veà soá, ít veà hoïc, ít caû veà tranh ñaáu, Hoà Chuû tòch ñaõ troâng thaáy caùi löïc löôïng môùi aáy, caên cöù vaøo noù, chính vì theá maø Hoà Chuû tòch ñaõ thaønh coâng. Phuïc vuï giai caáp ñang leân, caên cöù vaøo noù, töùc laø ñaåy maïnh lòch söû tôùi tröôùc. Trong uy vuõ nhaát thôøi cuûa ñeá quoác Phaùp, cuûa boïn Nhaät, Ñöùc, cuûa Quoác daân Ñaûng Trung Hoa, chuùng ta ñaõ thaáy roõ caùi saép cheát cuûa chuùng noù. Ngöôïc laïi, coù moät soá ngöôøi laàm ñöôøng, khoâng phaûi vì kính phuïc, taùn thaønh chuùng noù ñaâu, maø vì khoâng nhaän xeùt moät caùch bieän chöùng, vì thaáy ngaøy nay khoâng thaáy ngaøy mai, thaáy caùi maïnh maø khoâng thaáy caùi yeáu naèm trong vaø tieán trong caùi maïnh laàm thôøi ñoù. Chuùng ta khoâng vöôùng víu quaù khöù, khoâng bò quaù khöù meâ hoaëc; chuùng ta ngoù thaúng ñeán töông lai caên cöù söï haønh ñoäng cuûa ta vaøo nhöõng löïc löôïng tieán boä, tin chaéc raèng chæ coù caùi gì luoân luoân tieán boä thì caùi aáy môùi laø voâ ñòch; chuùng ta luoân luoân tieán boä, chuùng ta laø voâ ñòch. Aùp duïng nguyeân lyù cuûa Stalin veà söï tranh ñaáu giöõa caùi cuõ vaø caùi môùi, quy luaät cuûa söï phaùt trieån, chuùng ta maïnh daïn ñaáu tranh choáng löïc löôïng phaûn ñoäng nhö ñeá quoác, phong kieán, ñaåy lui noù, tieâu dieät noù, chuùng ta phaùt trieån cheá ñoä daân chuû nhaân daân laø caùi môùi, laø löïc löôïng tieán boä; chuùng ta cuõng maïnh daïn pheâ bình, töï pheâ bình, cöông quyeát söûa chöõa khuyeát ñieåm rôøi boû tö töôûng cuõ, taùc phong cuõ, vöùt khoâng tieác nhöõng caùi gì huû baïi, ñeå tieán boä luoân luoân, ñeå luoân luoân thu caøng nhieàu thaéng lôïi. Caùi gì ñuû cho ngaøy nay khoâng coøn ñuû cho ngaøy mai. Caàu tieán laø ñöùc tính cuûa ngöôøi caùch maïng. Caùi gì ñình ñoán thì caùi ñoù thoaùi boä, caùi gì thoaùi boä thì caùi ñoù seõ cheát. Töï maõn töï tuùc raát laø nguy hieåm. Caùi cuõ, söùc phaûn ñoäng, cuõng nhö bieán chuyeån nhö ta, song noù bieán chuyeån veà ñaèng sau; ta cuõng bieán chuyeån, song ta bieán chuyeån treân chieàu phaùt trieån, roát cuøng caùi höôùng tôùi tröôùc bao giôø cuõng hôn caùi höôùng giaät luøi thì söï thaéng lôïi cuûa ta khoâng coøn ñaùng nghi ngôø gì nöõa ñöôïc.

Caàn phaûi chuù yù ñeán vaøi ñieåm sau ñaây veà maët phöông phaùp:

Moãi loaïi hieän töôïng coù caùi quaù trình bieán chuyeån cuï theå cuûa noù, coù caùch phuû ñònh rieâng cuûa noù. Cho neân khoâng theå troâng caùi quaù trình phaùt trieån cuûa loaïi hieän töôïng naøy vaøo loaïi hieän töôïng kia. Phaûi nghieân cöùu moät caùch cuï theå nhöõng quaù trình bieán chuyeån cuï theå cuûa töøng loaïi hieän töôïng (cheá ñoä xaõ hoäi, kinh teá, ñòa chaát, haït luùa, trieát lyù v.v…)

Noùi moät caùch khaùc, hoïc aâm giai chöa phaûi laø bieát ñaøn; bieát quy luaät phuû ñònh cuûa phuû ñònh, chöa phaûi laø bieát caùch phuû ñònh cuï theå trong moãi tröôøng hôïp. Gieo luùa khaùc, maø phuû ñònh veà trieát hoïc laïi khaùc, khoâng coù moät coâng thöùc “vaïn öùng”.

- Phöông phaùp bieän chöùng ñoøi hoûi ta ñöùng veà quan ñieåm lòch söû maø nghieân cöùu, nghieân cöùu moïi hieän töôïng trong quaù trình phaùt trieån, dieät vong cuûa noù, chuù troïng ñaëc bieät vaøo yeáu toá thôøi gian, vaøo söï ñaáu tranh giöõa caùi cuõ vaø caùi môùi.

- Luoân luoân choáng laïi vôùi tö töôûng thuû cöïu, choáng laïi vôùi chuû nghóa giaùo ñieàu khoâ heùo. Phaûi bieát phaùt trieån tö töôûng theo ñieàu kieän môùi. Chæ coù chuû nghóa Maùc-Leâ laø khoâng bò chuû nghóa naøo vöôït qua, khoâng bò ai boû noù laïi sau, vì noù luoân luoân phaùt trieån, noù khoâng phaûi laø giaùo ñieàu, noù khoâng caàn ngaàn ngaïi gì maø söõa chöõa nhöõng coâng thöùc cuõ cho hôïp vôùi tình theá môùi: (maët traän phaûn ñeá 1930-1935 chuyeån thaønh maët traän bình daân 1936 – 1938 roài Vieät Minh, Lieân Vieät, v.v…).

Söï phuû ñònh, vöôït qua, toång hôïp, khaùc haún vôùi chuû nghóa chieát trung; chuû nghóa chieát trung löôïm ñaây moät tyù, löôïm ñoù moät tyù, coäng laïi khoâng ñaàu ñuoâi heä thoáng, thaønh moät moùn thoûa hôïp, khoâng phaûi laø moät taàng phaùt trieån cao hôn. Söï phaùt trieån, phuû ñònh caùi phuû ñònh, laø söï bieán chuyeån töø löôïng sang chaát, söï giaûi quyeát maâu thuaãn maø ta seõ thaûo luaän ñeán.

Chuùng ta ñaõ noùi raèng “phuû ñònh caùi phuû ñònh” laø moät quy luaät cuûa töï nhieân, xaõ hoäi, tö töôûng, töùc laø quy luaät cuûa haønh ñoäng, cho neân trong caùc laõnh vöïc coâng taùc haèng ngaøy, noù daét daãn ta, ta phaûi tuøy theo ñoù thì môùi ñaït ñöôïc thaéng lôïi. Tæ duï, trong vaên ngheä ta, coù luùc ta laøm baûn nhaïc, baøi ca baèng caùch gaït boû truyeàn thoáng nhaân daân cuõ, gaït boû tinh thaàn daân toäc trong aâm thanh, trong ñieäu muùa, thöù phuû ñònh aáy khoâng coù tính chaát xaây döïng, noù maát goác, noù khoâng bao goàm caùi cuõ trong luùc noù mang tính chaát môùi. Ngöôïc laïi, töø luùc maø, döôùi söï höôùng daãn cuûa Ñaûng, ta “phuû ñònh” ñuùng bieän chöùng, nghóa laø taïo ra moät chaát vaên ngheä môùi thích öùng vôùi ñieàu kieän xaõ hoäi môùi, maø ñoàng thôøi bao goàm, tieáp noái caùi cuõ, vöôït qua caùi cuõ cuûa daân toäc, thì nhaø vaên ngheä trong thaáy roõ trieån voïng saùng taùc cuûa mình, nhaân daân laïi thöôûng thöùc saâu saéc vaø nhieät thaønh neàn vaên ngheä caùch maïng.

Stalin trình baày quy luaät chaát löôïng hoã bieán nhö sau:

Vaø Stalin noùi veà ñaëc ñieåm cuûa phöông phaùp bieän chöùng chieáu theo quy luaät chaát löôïng hoã bieán naøy:

Ñeå ñi saâu vaøo quy luaät bieän chöùng naøy, chuùng ta seõ chuù yù ñeán nhöõng vaán ñeà caên baûn sau ñaây:

Khi ta baøn ñeán löôïng vaø chaát, chuùng ta caàn nhaän ñònh döùt khoaùt raèng hai phaïm truø aáy dính lieàn vôùi nhau, khoâng taùch rôøi nhau. Khoâng theå coù löôïng maø khoâng coù chaát, cuõng khoâng theå coù chaát maø khoâng coù löôïng. Chaát vaø löôïng laø hai maët cuûa moät söï vaät. Ví duï: nhö khi ta noùi moät lít nöôùc thì moät lít laø löôïng, maø nöôùc laø chaát; moät baàu khoâng khí, moät baàu laø löôïng khoâng khí laø chaát.

Nhieàu nhaø tö töôûng sieâu hình cuûa tö baûn, nhö Beùc-son chaúng haïn, taùch rôøi löôïng vaø chaát. Cöù theo Beùc-son thì söï bieán chuyeån cuûa vaät chaát chæ laø söï bieán chuyeån veà löôïng, coøn söï bieán chuyeån cuûa tinh thaàn chæ laø söï bieán chuyeån veà chaát; caùi gì beân ngoaøi laø löôïng, caùi gì beân trong môùi laø chaát, chaát thì khoâng löôïng, löôïng thì khoâng chaát. YÙ kieán cuûa Beùc-son, laø nhö theá.

Khoûi phaûi thaûo luaän daøi, ai cuõng thaáy, cuõng bieát raèng khoâng ñôïi tôùi tinh thaàn môùi laø chaát: nöôùc, hôi, ñaù ñeàu laø chaát; trôøi laïnh nöôùc thaønh ñaù, trôøi noùng ñaù ra nöôùc, ñun nöôùc nöôùc thaønh hôi; ba chaát khaùc nhau. Hay laø phong kieán ñoå, tö baûn laäp; tö baûn ñoå, coäâng saûn leân, phong kieán, tö baûn, coäng saûn laø ba chaát khaùc nhau cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi.

Coøn tinh thaàn thì, naøo phaûi coù chaát khoâng, maø khoâng coù chaát löôïng? Caùi gì ñeo noù, caùi gì mang noù, noù caên cöù vaøo caùi gì? Tinh thaàn duy taâm cuûa oâng Beùc-son caên cöù vaøo caùi xaùc, khoái oùc, traùi tim, cuoäc soáng cuûa oâng Beùc-son; tinh thaàn ñôn sô cuûa con voi ñöôïc caùi xaùc to caùi ñuoâi nhoû cuûa con voi mang noù. Laøm chi coù caùi tinh thaàn vu vô treân khoâng trung?

Moät vuõ truï, neáu chæ laø soá löôïng, noù seõ töïa nhö moät môù tô voø, roái ren khoâng gì phaân bieät vôùi gì caû, khoâng soáng ñöôïc. Maø ta soáng ñöôïc, ta phaân bieät ñöôïc söï vaät, söï vaät phaân bieät vôùi nhau, chôù khoâng phaûi chæ coù caùi to caùi nhoû, caùi ít caùi nhieàu maø thoâi; thöïc ra thì caùi gì ra caùi aáy, nghóa laø coù chaát. Moät vuõ truï, neáu chæ laø chaát, seõ töïa nhö moät ñaùm söông muø ñaëc bieät, voâ hình, voâ daïng khoâng theå hieåu ñöôïc, khoâng cô caáu; maø vuõ truï coù cô caáu, ta hieåu noù ñöôïc, ño löôøng noù ñöôïc, nghóa laø noù coù löôïng.

Sôû dó nhaø tö töôûng tö baûn taùch rôøi chaát vaø löôïng, chaéc haún laø coù duïng yù laø ñeå laøm cho ngöôøi ta khoâng nhaän thaáy, khoâng troâng chôø, khoâng chuaån bò nhöõng söï bieán chuyeån veà chaát ôû trong caùi vuõ truï ñaày löôïng.

Theo J.P.Saùc (Sartre, nhaø trieát hoïc sinh toàn luaän cuûa thôøi ñeá quoác suy taøn) thì toaùn hoïc laø khoa hoïc cuûa soá löôïng vaø chæ cuûa soá löôïng maø thoâi; trong toaùn hoïc khoâng coù gì laø chaát, khoâng coù söï bieán ñoåi veà chaát. Cho neân theo Saùc, bieän chöùng phaùp coù theå ñuùng ôû caùc lónh vöïc naøo, chöù trong laõnh vöïc toaùn hoïc thì, vì coù löôïng maø khoâng coù chaát, neân khoâng coù söï bieán ñoåi veà chaát.

Leõ taát nhieân laø J. P. Saùc laàm. Sao trong toaùn hoïc laïi khoâng coù chaát. Coù chöù! Moät vaøi tæ duï ñôn giaûn nhö : daáu aâm vaø daáu döông, nhö trong 3 + 7 = 10, caùi 10 aáy ñaõ coù caùi gì khaùc hôn laø 3 coäng 7, thí duï nhö 3 vaø 7 khoâng chia chaün cho 2 ñöôïc, maø 10 thì chia chaün cho hai ñöôïc ; caùi hình ña giaùc vaø caùi hình voøng troøn, ña giaùc tieáp caän vôùi voøng troøn, bieán thaønh noù, maø ña giaùc vaø voøng troøn laø hai chaát khaùc nhau.

Khoâng theå truïc xuaát caùi chaát ra khoûi toùan hoïc ñöôïc ; ñoù laø chöa keå raèng nhöõng taàng phaùt trieån cuûa toùan hoïc töø moät ñöôøng ñeán quan nieäm moät veùc-tô ñaõ coù chaát löôïng khaùc nhau roài.

Toùm laïi, trong vuõ truï chaát vaø löôïng ñi ñoâi vôùi nhau, ñoù laø hai maët thoáng nhaát cuûa moät söï toàn taïi cuï theå.

Bôûi vaäy cho neân khi ta noùi “löôïng ñoåi thaønh chaát” laø ta muoán noùi raèng moät söï vaät töø traïng thaùi naøy bieán thaønh moät traïng thaùi khaùc, raèng söï tieäm tieán söï bieán ñoåi taêng tieán daàn daàn ñeán moät möùc ñoä naøo ñoù thì “moät soá löôïng naøo ñoù cuûa moät phaåm chaát naøo ñoù seõ bieán thaønh moät phaåm chaát khaùc vôùi moät soá löôïng khaùc” (ví duï hôn moät lít nöôùc ñaù bieán thaønh moät lít nöôùc loûng).

Ôû ñaây chuùng ta caàn ñính chính moät quan nieäm sai laàm veà coâng thöùc ñöông löôïng giöõa khoái löôïng vaø naêng löôïng (E = m × c² ) noùi cho ñuùng ñoù laø qui luaät töông quan giöõa khoái löôïng vaø naêng löôïng ; giöõa vaät chaát vaø söï vaän ñoäng luoân luoân ñi ñoâi vôùi nhau chöù khoâng phaûi laø ñöông löôïng giöõa hai beân, cuõng khoâng phaûi khoái löôïng bieán thaønh naêng löôïng, coâng thöùc aáy coù yù nghóa laø : khoái löôïng cuûa moät heä thoáng naøo ñoù bieán ñoåi thì coù moät söï bieán ñoåi nhaát ñònh cuûa naêng löôïng cuûa noù, vaø ngöôïc laïi heã coù söï bieán ñoåi cuûa naêng löôïng thì nhaát ñònh coù söï bieán ñoåi töông öùng cuûa khoái löôïng cuûa heä thoáng aáy.

Cho neân khoâng theå noùi “khoái löôïng bieán thaønh naêng löôïng” ñeå laøm moät tæ duï raèng ñoù laø chaát thaønh löôïng.

Tieäm tieán laø söï bieán ñoåi töø töø, daàn daàn, lieân tuïc, töøng böôùc moät, chæ thay ñoåi baèng soá löôïng thoâi, maø phaåm chaát thì giöõ nguyeân nhö cuõ, hoaëc coù ñoåi chaát maø khoâng coù boäc phaùt, khoâng coù nhaûy voït. Tö töôûng sieâu hình thöôøng khoâng thaáy söï bieán ñoåi, vaø neáu thaáy söï bieán ñoåi thì chæ thaáy söï tieäm tieán maø thoâi. Hoï sôï ñoät bieán laém, hoï sôï söï bieán ñoåi mau leï, sôï bieán ñoåi töø theå chaát naøy vuøng trôû thaønh theå chaát kia. Neáu baát daéc dó maø tö töôûng sieâu hình ñuïng chaïm ngay vôùi söï ñoät bieán,bò baét buoäc phaûi caét nghóa caùi ñoät bieán thì hoï seõ cho raèng ñoät bieán laø hieän traïng baát thöôøng, ñaëc bieät, khoâng taát yeáu; ví duï nhö noù noùi raèng: caùch maïng Phaùp sôû dó noåi leân (1789-1793), ñaùnh ñoå nhaø vua laø vì Lu-y XVI vuïng veà, hay noùi sôû dó Caùch maïng thaùng Taùm ta thaønh coâng laø taïi Vieät Minh kheùo lôïi duïng cô hoäi.

Söï thaät thì söï ñoät bieán, söï bieán ñoåi veà phaåm chaát, phaù lieân tuïc, gaây giaùn ñoaïn, moät traïng thaùi naøy sang moät traïng thaùi khaùc, laø vieäc raát phoå bieán, taát yeáu.

Quy luaät löôïng ñoåi thaønh chaát quyeát ñònh söï toàn taïi khaùch quan cuûa nhöõng haèng soá, nhöõng ñieåm bieán chaát ñaõ noùi treân. Tröôùc khi ñeán nhöõng ñieåm aáy thì söï bieán chuyeån laø töø töø, lieân tuïc, baèng soá löôïng (ví duï nhö caøng luùc caøng noùng nhöng nöôùc vaãn laø nöôùc), ñeán ñieåm kia (khí ñieåm) thì ñoäp moät caùi, nöôùc thaønh ra hôi, söï bieán ñoåi naøy goïi laø ñoät bieán, khoâng coøn lieân tuïc nöõa maø giaùn ñoaïn, khoâng coøn giöõ chaát cuõ nöõa maø ñoåi chaát. Coù söï ñoåi löôïng kia môùi coù söï ñoåi chaát naøy.

Trong vaät lyù hoïc, naêng löôïng bieán ñoåi töø hình thaùi naøy sang hình thaùi noï. Trong hoùa hoïc, söï bieán chaát laïi caøng thaáy roõ hôn nöõa; ví duï nhö veà loaïi acide maø thaønh cô caáu laø C, H vaø O thì tuøy theo söï bieán ñoåi soá löôïng cuûa C, H vaø O ta coù moät acide môùi:

Ta choàng chaát nhöõng khoái uranium 235 leân nhau 2, 3, 4, v.v… boãng ñeán moät soá löôïng uranium naøo nhaát ñònh thì taát caû ñeàu noå leân; ñoù laø “möùc noå”, ñoù laø möùc ñoät bieán, cho neân ngöôøi ta duøng nguyeân lyù naøy ñeå laøm bom nguyeân töû: moät quaû bom nguyeân töû goàm coù 2 khoái uranium 235 ôû 2 ñaàu, caùch nhau moät khoaûng troáng; ôû moät ñaàu, coù chaát noå vaø caùi moài; moài chaùy, chaát noå, ñaåy khoái uranium naøy ñuïng khoái uranium kia, 2 khoái ñuïng nhau tôùi hay quaù “möùc noå” thì bom nguyeân töû noå leân, toaùt ra söùc noùng baèng trieäu ñoä. Ñoù laø löôïng bieán chaát.

Trong caùc giôùi sinh vaät, söï bieán chaát cuõng roõ reät vaø phoå bieán, boû con truøng thuoác laù vaøo chai, noù laø chaát muoái (voâ sinh); boû chaát muoái aáy leân laù thuoác, noù trôû thaønh sinh vaät, aên haïi laù thuoác. Gaø meï aáp tröùng, ñeán möïc bao ngaøy ñoù, tröùng nôû thaønh gaø con. Ngöôøi giaø thì cheát; sinh töû ñeàu laø möùc ñoät bieán, bieán chaát, phaù lieân tuïc, gaây giaùn ñoaïn, keát quaû cuûa söï bieán ñoåi laâu daøi, lieân tuïc veà soá löôïng (soáng laâu, aáp noùng, theâm bôùt C, O, H, v.v…)

Hieän nay, ngöôøi ta bieát 96 nguyeân toá cuûa vuõ truï vaät chaát; ngöôøi ta bieát caùi soá ñieän töû quay chung quanh haït nhaân cuûa moät nguyeân töû naøo. Ñieän töû cuûa moät nguyeân töû thuoäc nguyeân toá naøy coù theå, vì aùp löïc nhaûy qua moät nguyeân töû khaùc, vaø khi thay soá ñieän töû nhö theá (ñoåi veà soá löôïng) thì nguyeân töû thuoäc nguyeân toá naøy bieán thaønh nguyeân töû thuoäc nguyeân toá kia. Baèng caùch nhaân taïo, ta coù theå gaây ra söï ñoåi loaïi, bôûi vì trong thieân nhieân coù söï ñoåi loaïi aáy, ta coù söùc ñoåi azote thaønh hydrogen “Trô ñaù hoùa vaøng” khoâng coøn laø caùi moäng nöõa, song laøm nhö theá thì vaøng aáy ñaét hôn vaøng ñaøo ôû döôùi ñaát, boøn ôû ngoïn suoái.

Noùi toùm laïi, trong töï nhieân giôùi, baát kyø ôû boä phaän naøo ta cuõng ñeàu thaáy söï bieán ñoåi töø löôïng qua chaát, söï ñoät bieán do tieäm tieán, do bieán ñoåi lieân tuïc, taêng hay giaûm soá löôïng maø ra, Angen traû lôøi cho nhöõng ai vöøa khoâng nhaän söï bieán chaát, vöøa cho söï bieán chaát laø thöôøng tình.

ÔÛ ñaây chuùng toâi muoán noùi rieâng veà toaùn hoïc ñeå phaûn ñoái baèng nhöõng baèng chöùng chaéc chaén nhöõng ai noùi raèng trong toaùn hoïc khoâng coù söï bieán ñoåi veà chaát. Ai ai ñeàu bieát ñöôøng baàu duïc bieán thaønh ñöôøng Parabole khi maø soá taâm sai cuûa noù baèng 1, roài soá taâm sai leân quaù 1 thì ñöôøng aáy laïi bieán thaønh hyperbole. Khaûo cöùu veà haøm soá ta thaáy raèng ñaïo haøm quaù 0 maø ñoåi daáu, thì haøm soá ñoåi chieàu bieán thieân cuûa noù, töùc laø ñoåi chaát moät caùch ñoät ngoät.

Hai haøm soá voâ haïn coâng vôùi nhau coù theå thaønh moät haøm soá höõu haïn. Pheùp tích phaân coäng nhöõng ñöôøng thaúng vôùi nhau thaønh moät ñöôøng cong. Trong pheùp coäng hai vectô, ta ñöôïc moät vectô khaùc phöông höôùng.

Nhöõng tæ duï bieán chaát trong toaùn hoïc cao caáp thì laïi caøng nhieàu hôn nöõa, song maáy tæ duï ñôn giaûn treân ñaõ ñuû chöùng minh raèng toaùn hoïc phaûn aûnh hieän thöïc khaùc quan thì khoâng theå khoâng phaûn aûnh theo kieåu cuûa noù söï bieán ñoåi töø löôïng sang chaát.

Chuùng ta laáy vaøi tæ duï ñeå laøm baèng côù:

- Ta tieâu dieät sinh löïc ñòch, ñoàng thôøi taêng quaân cuûa ta, ñeán moät möïc naøo ñoù, theá quaân bình, theá caàm cöï giöõa ta vaø ñòch bò vôõ ñi, ta maïnh hôn ñòch, ñòch yeáu hôn ta, ta phaûn coâng, ñòch bò tieâu dieät. Muoán ñoåi caùi chaát thì ñaùnh vaøo caùi löôïng, ñoåi löôïng ñeán möïc naøo thì chaát phaûi ñoåi.

Khoâng phaûi luùc naøo cuõng coù theå toång phaûn coâng; noù laø keát quaû cuûa moät coâng trình laâu daøi goàm 2 nhieäm vuï, moät laø tieâu hao ñòch, hai laø theâm quaân ta, cho ñeán khi maát söï thaêng baèng.

- Noâng daân nhôø caùch maïng ñieàn ñòa maø coù moãi ngöôøi moät phaàn ñaát ñeå caøy. Tö höõu taäp trung cuûa phong kieán bieán thaønh tö höõu phaân taùn cuûa tieåu noâng ñoù ñaõ laø moät bieán chaát. Roài, trong quaù trình caùch maïng, khi coâng ngheä phaùt trieån khaù maïnh, ta giuùp ñôõ noâng daân hôïp laïi laïi thaønh coâng coäng noâng tröôøng (nhö ôû Lieân xoâ vaø nhieàu nöôùc daân chuû nhaân daân) thì kinh teá tieåu chuû, tieåu noâng trôû thaønh noâng nghieäp xaõ hoäi chuû nghóa; ñoù cuõng laø moät söï bieán chaát.

- ÔÛ xöù tö baûn, thuoäc ñòa, ñaïi ña soá noâng daân vaø tieåu tö saûn bò boùc loät, bò ngheøo, moãi naêm moät theâm ruùt cuøng, anh baàn noâng baùn ñaát, anh thuû coâng baùn coâng cuï, vaøo ñoàn ñieàn, haàm moû, thaønh ra coâng nhaân ñoù cuõng laø löôïng ñoåi thaønh chaát. Haèng ngaøy ta troâng thaáy söï bieán chaát ñau ñôùn aáy döôùi cheá ñoä thuoäc ñòa tröôùc ñaây.

- Phong traøo coâng noâng taêng tieán : baõi coâng leû teû, bieåu tình leû teû roài tôùi luùc toång baõi coâng, bieåu tình coù vuõ trang, tôùi möùc ñoät bieán: laøm khôûi nghóa caùch maïng voâ saûn chuyeân chính thay theá cho tö baûn chuyeân chính; ñoù laø bieán ñoåi veà chaát do söï bieán ñoåi veà löôïng (phaùt trieån cuûa tö baûn chuû nghóa, cuûa phong traøo nhaân daân).

- Trong taäp I, quyeån “Tö baûn luaän” Maùc ñaõ ñöa ra tæ duï sau ñaây veà söï bieán ñoåi töø löôïng sang chaát trong kinh teá hoïc: trong moät ngaønh coâng ngheä kia moät ngöôøi chuû coù voán, coù maùy, möôùn moät anh thôï, anh thôï laøm moãi ngaøy 8 giôø cho anh thôï, nghóa laø laøm 8 giôø thì saûn xuaát ra ñuû ñoàng löông maø chuû traû cho mình coøn 4 giôø sau nöõa thì anh thôï laøm ra thaëng giaù cho ngöôøi chuû. Neáu theá thì heã ngöôøi chuû kia muoán soáng moät ñôøi soáng baèng ñôøi soáng cuûa anh thôï, haún phaûi coù tieàn, coù khí cuï, coù nguyeân lieäu ñuû cho hai ngöôøi thôï laøm vieäc. Nhöng ta bieát raèng tö baûn khoâng muoán soáng baèng möïc soáng cuûa anh coâng nhaân, maø phaûi hôn vaø phaûi saûn xuaát taêng tieán leân (taùi saûn xuaát môû roäng) cho voán lôøi taêng tieán maõi. Ngöôøi chuû vôùi hai ngöôøi coâng nhaân nhö treân chöa phaûi laø tö baûn chính coáng. Muoán soáng baèng hai ñôøi soáng cuûa anh thôï vaø muoán ñeå ½ thaëng giaù vaøo voán kinh doanh, thì ngöôøi chuû phaûi ñuû tieàn, ñuû maùy, ñuû vaät lieäu ñeå möôùn 8 ngöôøi thôï; nghóa laø phaûi coù 4 laàn soá voán caàn duøng khi möôùn hai ngöôøi nhö tröôùc. Vaäy theo Maùc, khoâng phaûi heã coù baát cöù soá voán naøo cuõng thaønh tö baûn, soá voán phaûi ñöôïc tích luõy laïi ñeán möïc naøo ñoù thì moät soá voán môùi thaønh ra tö baûn, ngöôøi tieåu thuû môùi thaønh ra nhaø tö baûn.

Noùi toùm laïi, löôïng bieán thaønh chaát cuõng laø moät quy luaät phaùt trieån cuûa xaõ hoäi. Muoán tìm bao nhieâu baèng chöùng cuõng coù. Song ñieàu quan troïng chöa phaûi laø tìm baèng chöùng ñeå chöùng minh noù, ñieàu quan troïng laø nhaän ñònh raèng noù laø moät quy luaät cuûa haønh ñoäng thöïc tieãn.

Söï bieán ñoåi cuûa löôïng thaønh chaát laø moät quy luaät chung cuûa vuõ truï. Nhöng khoâng neân maùy moùc maø töôûng raèng baát cöù nôi naøo, baát cöù luùc naøo,ñeàu coù ñoät bieán trong quaù trình phaùt trieån. Trong quaù trình löôïng ñoåi thaønh chaát, khoâng phaûi nhaát thieát phaûi coù söï “noå buøng”; song ôû nôi naøo duø khoâng coù ñoät bieán, khoâng coù noå buøng, cuõng coù söï bieán ñoåi töø löôïng qua chaát. Trong quyeån “baøn veà ngoân ngöõ hoïc” ñoàng chí Stalin noùi:

Tæ duï Caùch maïng thaùng 10 naêm 1917 laø moät söï ñoät bieán. Coøn xeùt trong quaù trình bieán chuyeån cuûa noâng nghieäp Lieân xoâ, khi noâng nghieäp tieåu noâng tieán leân noâng nghieäp xaõ hoäi chuû nghóa ñaïi quy moâ, thì söï bieán chuyeån aáy coù giaù trò baèng moät cuoäc caùch maïng. Caùch maïng aáy khoâng coù ñaùnh ñoå giai caáp naøy ñeå ñem giai caáp khaùc leân caàm quyeàn; noù laø moät cuoäc caùch maïng xaûy ra döôùi chaùnh quyeàn cuûa giai caáp voâ saûn. Theo yù ñoàng chí Stalin, sôû dó coù cuoäc caùch maïng raát quan troïng nhö theá maø khoâng coù “noå buøng”, ñoät bieán, , ñoå maùu nhö moät cuoäc khôûi nghóa voõ trang, vì ñoù laø moät cuoäc caùch maïng töø treân xuoáng, vì ñoù laø saùng kieán cuûa chaùnh quyeàn Xoâ-vieát coù ña soá noâng daân uûng ho. Döôùi chaùnh quyeàn Xoâ-vieát, Ñaûng naém vöõng quy luaät phaùt trieån cuûa xaõ hoäi, kòp thôøi giaûi quyeát nhöõng maâu thuaãn, thì söï bieán chaát khoâng nhaát thieát phaûi traûi qua ñoät bieán, khoâng caàn coù baïo ñoäng gì nöõa. Vaø ngaøy nay, khi xaõ hoäi chuû nghóa chuyeån sang coäng saûn chuû nghóa, cuõng seõ khoâng coù ñoät bieán, noå buøng. Ngay ôû xöù ta thì khi cheá ñoä daân chuû nhaân daân chuyeån sang xaõ hoäi chuû nghóa, viø coù ba quyeàn cuûa giai caáp coâng nhaân, tuy seõ coù ít hay nhieàu söï ñaøn aùp ñoái vôùi löïc löôïng phaûn ñoäng trong nöôùc (ñieàu aáy khoâng theå naøo traùnh khoûi, vaø cuõng chaúng traùnh laøm gì) ta coù theå ñoaùn ñöôïc raèng seõ khoâng phaûi traûi qua cuoäc voõ trang khôûi nghóa naøo nöõa, chæ coù theå coøn nhieàu dòp vaát vaû choáng ngoaïi xaâm.

Söï vaän ñoäng söï bieán chuyeån khoâng gioáng moät hình troøn, lòch söû khoâng phaûi ôû trong voøng luaån quaån.

Ñöôøng ngay tieán leân cuõng khoâng tieâu bieåu noåi söï vaän ñoäng, noù chöa toûû ñöôïc söï bieán chaát, nhöõng khuùc ngoaët cuûa lòch söû: ”Bieän chöùng cao hôn, phong phuù hôn, ñuùng hôn laø tieán hoùa luaän thoâng tuïc”.

Daïng thöùc vaän ñoäng gaàn nhaát vôùi noäi dung bieän chöùng phaùp laø ñöôøng xoaùy troân oác. Trong baøi “Luaän veà bieän chöùng phaùp “ Leânin noùi:

Leânin theâm raèng :

Noùi chung ñöôøng xoaùy troân oác chæ toû ñöôïc söï phaùt trieån, chæ toû ñöôïc nhöõng böôùc phaùt trieån leân taàng cao hôn (töïa nhö ta leân laàu coù khi ngoù thaáy nhö laø ta trôû laïi choã cuõ, kyø thaät ñaõ leân taàng treân) ñöôøng cong naøy goàm ñöôøng tieán thaúng (moãi ñoaïn cuûa ñöôøng cong coù theå xem nhö laø ñöôøng thaúng). Caùi môùi vöøa tieâu huûy caùi cuõ, vöøa bao goàm caùi cuõ, vöôït qua khoûi caùi cuõ, ñi ñeán phöùc taïp hôn, saâu saéc hôn: sinh hoaït khoâng tieâu dieät haún vaät chaát voâ sinh maø bao goàm noù. Cheá ñoä sau tieâu huûy cheá ñoä tröôùc, nhöng vaãn tieáp tuïc phaùt trieån caùi möùc tieán boä cuûa löïc löôïng saûn xuaát. Trong tö töôûng cuõng theá: lyù luaän veà nguyeân töû ngaøy nay tieán cao hôn, ñi saâu hôn lyù luaän veà nguyeân töû thôøi coå Hy-laïp. Giaùn ñoaïn vaø lieân tuïc ñöôïc bao goàm trong söï vaän ñoäng theo hình troân oác, voâ thuûy voâ chung.

Ngöôøi caùch maïng, ngöôøi aùi quoác taùn döông khôûi nghóa cuûa nhaân daân, taùn döông baïo löïc caùch maïng; coù phaûi laø vì hoï khaùt maùu ñaâu? Coù phaûi vì hoï khoâng muoán hoøa bình ñaâu? Traùi laïi vì loøng nhaân cuûa hoï roäng lôùn bao quaùt caû nhaân loaïi nhö chuû nghóa ñaïi ñoàng cuûa hoï. Hoï phaûn ñoái caùi “traät töï” döïng treân xöông maùu cuûa ña soá con ngöôøi. Hoï quyeát laäp traät töï môùi, coâng baèng hôn, vaø muoán ñi ñeán ñoù thì khoâng theå khoâng theo quy luaät phaùt trieån chung cuûa töï nhieân vaø xaõ hoäi, quy luaät löôïng bieán thaønh chaát. Nhöõng cuoäc voõ trang khôûi nghóa cuûa daân, cuoäc khaùng chieán laâu daøi cuûa ta chaúng nhöõng coù caên cöù trong loøng ngöôøi, trong chính nghóa, maø cuõng coù caên cöù trong quy luaät toång quaùt vaø töï nhieân cuûa vuõ truï.

Sieâu hình hoïc khoâng thöøa nhaän maâu thuaãn; ñaõ laø vaät gì thì laø vaät aáy, khoâng theå vöøa coù vöøa khoâng. Thöïc ra neáu ngöôøi ta xem xeùt söï vaät trong traïng thaùi tónh, maø khoâng xem xeùt noù trong traïng thaùi ñoäng, thì taát nhieân phaûi ñi ñeán keát luaän “khoâng maâu thuaãn”. Neáu toâi laø toâi, khoâng giaø ñi, khoâng treû laïi; thì caàn gì tìm maâu thuaãn, song neáu xem xeùt “toâi” trong quaù trình sinh tröôûng, laõo, töû, thì phaûi thaáy raèng trong caùi soáng cuûa toâi, ngay trong luùc toâi soáng, coù nhöõng yeáu toá gì noù daét ñeán caùi cheát taát nhieân, leõ soáng vaø leõ cheát toàn taïi ñoàng thôøi vôùi nhau, duy, trong luùc ñoù, leõ soáng maïnh hôn caùi cheát, thì toâi lôùn leân, leõ cheát maïnh hôn caùi soáng, thì toâi giaø xuoáng, giaø xuoáng ñeán ngaøy cheát. Vaäy neáu khoâng thöøa nhaän maâu thuaãn noäi taïi cuûa moïi söï vaät thì söï nghieân cöùu söï vaät trong traïng thaùi tónh taïi sieâu hình naøy seõ daét ñeán sieâu hình kia.

Angen noùi:

Neáu phöông phaùp sieâu hình gaëp phaûi söï maâu thuaãn khaùch quan, thì noù seõ khoâng hieåu gì caû, noù seõ tìm caùch ñeå khoâng thaáy “maâu thuaãn” hay neáu phuû nhaän khoâng ñöôïc thì noù seõ noùi raèng khoa hoïc baát löïc. Song töï nhieân vaø xaõ hoäi ñaày daãy nhöõng maâu thuaãn khaùch quan; theá thì, neáu phuû nhaän maâu thuaãn, seõ khoâng coøn coù khoa hoïc nöõa. Sieâu hình hoïc ñi vaøo ngoõ beá taéc.

Trong taäp “buùt kyù” Leânin coù nhaän thaáy raèng Kaêng vôùi nhöõng maâu thuaãn cuûa lyù trí, laø moät ñieåm noái lieàn vôùi trieát hoïc ngaøy nay. Nhöng Leânin cuõng noùi theâm raèng, Kaêng sai laàm ôû choã oâng ta töôûng raèng chæ coù boán caùi maâu thuaãn maø thoâi, kyø thaät trong taát caû caùc khaùi nieäm ñeàu coù söï thoáng nhaát cuûa nhöõng söï vaät ñoäng traùi ngöôïc nhau.

Lòch söû hôn 100 naêm nay laø lòch söû thaønh coâng cuûa bieän chöùng phaùp duy vaät. Trong moät thôøi gian töông ñoái ngaén, noù chinh phuïc ñöôïc nhieàu khoái oùc hôn voâ luaän moät heä thoáng tö töôûng naøo töø coå ñeán kim. Trong moät thôøi gian töông ñoái ngaén, noù giuùp caûi taïo vuõ truï vaø giaûi thoaùt con ngöôøi, saâu hôn, ñoâng hôn laø voâ luaän chuû tröông chính kieán naøo cuûa nghìn naêm lòch söû. Töông lai coøn daønh cho noù nhieàu thaønh coâng lôùn hôn nöõa; thaønh coâng lôùn ñoù seõ laø toång coäng cuûa nhöõng thaønh coâng nhoû maø töøng ngöôøi töøng nhoùm chuùng ta thu löôïm ñöôïc khi hoïc taäp vaø öùng duïng bieän chöùng phaùp trong moãi laõnh vöïc ñaáu tranh cuûa mình.

Laïi ñöøng töôûng raèng baát cöù maâu thuaãn khaùch quan naøo cuõng thuoäc vaøo phaïm truø “maâu thuaãn bieän chöùng”. Nhaø baùc hoïc Anh, oâng Han-ñan, trong quyeån “Chuû nghóa Maùc vaø khoa hoïc” chöùng toû raèng oâng chöa hieåu roõ chuû nghóa Maùc vaø bieän chöùng phaùp Maùc-xít khi oâng ñöa tyû duï “caùi cöùng caùi meàm” laøm baèng cho maâu thuaãn thoáng nhaát. Neáu quaû nhö Han-ñan noùi thì caùi xanh caùi ñoû, caùi vuoâng caùi troøn cuõng laø maâu thuaãn thoáng nhaát nöõa sao ? Chæ laø maâu thuaãn thoáng nhaát, nhöõng xu höôùng, nhöõng yeáu toá naøo traùi nhau maø laø moät trong moät söï vaät, trong moät hieän töôïng; söï ñaáu tranh cuûa nhöõng xu höôùng ñoù, yeáu toá ñoù phaùt sinh ra söï bieán chuyeån, söï vaän ñoäng cuûa söï vaät, cuûa hieän töôïng.

Heâ-gen traû lôøi cho sieâu hình hoïc khi sieâu hình hoïc tuyeät ñoái thöøa nhaän coâng thöùc A = A, vaø khi noù xem ñoù laø chaân lyù tuyeät ñoái:

Maâu thuaãn thoáng nhaát laø thöïc taïi raát phoå bieán, ñaâu ñaâu cuõng coù.

- Coù aâm ñieän vaø döông ñieän môùi thaønh ra ñieän;

- Vaät chaát, aùnh saùng (aùnh saùng cuõng laø vaät chaát) vöøa laø soùng vöøa laø haït, vöøa lieân tuïc vöøa giaùn ñoaïn;

- Caùc tinh tuù vöøa xoâ vöøa huùt vôùi nhau, xoâ vaø huùt laø maâu thuaãn vaø thoáng nhaát; neáu coù huùt maø khoâng xoâ thì quaû ñaát seõ ñaâm saàm vaøo maët trôøi, chaûy heát, neáu coù xoâ maø khoâng huùt thì noù seõ du lòch xa quaù, laïnh cheát thoâi, maø tôùi nay thì coû caây, caàm thuù, con ngöôøi khoâng cheát chaùy maø cuõng khoâng cheát laïnh;

- Ta thôû ra vaø hít vaøo; caû söï soáng laø goàm hai hieän töôïng ñoàng hoùa vaø dò hoùa ñoàng thôøi vôùi nhau. Di truyeàn vaø tieán hoùa laø hai maâu thuaãn cuûa moät caùi soáng cuûa caùc gioáng loaøi;

- Trong vaät lyù hoïc, ai cuõng bieát coù taùc ñoäng va phaûn öùng, trong hoùa hoïc cuõng theá;

- Chaát nucleùo-proteùine, böôùc ñaàu cuûa söï soáng, böôùc noái lieàn giöõa voâ sinh vaø höõu sinh, laø chaát acide vaø baz hôïp laïi vôùi nhau, baûn thaân noù laø moät maâu thuaãn thoáng nhaát, thoáng nhaát giöõa hai chaát, thoáng nhaát, giöõa voâ sinh vaø höõu sinh;

- Soáng laø cuoäc tranh ñaáu giöõa caùi soáng vaø caùi cheát trong moãi luùc; nhieàu teá baøo ñöôïc thaønh hình vaø ñoàng thôøi nhieàu teá baøo bò tan raõ.

- Maâu thuaãn caên baûn trong baát cöù cheá ñoä xaõ hoäi naøo laø maâu thuaãn giöõa löïc löôïng saûn xuaát vaø töông quan saûn xuaát (nghóa laø giöõa söï quan heä giöõa con ngöôøi vaø töï nhieân, vôùi quan heä giöõa ngöôøi vaø ngöôøi); ñeán xaõ hoäi chuû nghóa vaãn coøn caùi maâu thuaãn caên baûn aáy; khaùc maáy ñeàu laø maâu thuaãn aáy ñöôïc phaùt loä ra baèng nhöõng hình thaùi khaùc nhau tuøy theo cheá ñoä vaø ñöôïc giaûi quyeát khaùc nhau cuõng tuøy theo cheá ñoä.

- Maâu thuaãn giöõa caùc giai caáp, chuû noâ vaø noâ leä, phong kieán vaø noâng daân, tö baûn vaø voâ saûn; giai caáp tranh ñaáu laø moät trong nhöõng ñoäng cô lôùn nhaát cuûa lòch söû phaùt trieån. Coù tö baûn vaø voâ saûn môùi thaønh ra tö baûn chuû nghóa. Coù noâng daân vaø ñòa chuû môùi thaønh ra phong kieán;

- Maâu thuaãn giöõa tính chaát xaõ hoäi cuûa söï saûn xuaát vaø tính chaát caù nhaân trong quyeàn sôû höõu (trong cheá ñoä tö baûn);

- Maâu thuaãn giöõa ñeá quoác vôùi ñeá quoác, giöõa ñeá quoác vôùi caùc daân toäc bò aùp böùc, giöõa daân chuû vaø phaûn daân chuû, giöõa löïc löôïng hoøa bình vaø löïc löôïng gaây chieán v.v…

- Chuùng ta chuù troïng vaøo maâu thuaãn trong toaùn hoïc laø moät laõnh vöïc khoa hoïc maø thöôøng thöôøng ngöôøi ta noùi raèng noù khoâng theå chöùa ñöïng maâu thuaãn, heã maâu thuaãn töùc laø sai laàm. Ñaây naøy, toaùn hoïc phaûn aûnh maâu thuaãn khaùch quan trong thöïc taïi;

Trong soá hoïc (soá hoïc, ñaïi soá vaø giaûi tích) chuùng ta ñaõ noùi raèng vì caàn bieåu dieãn moïi maët cuûa töông quan veà löôïng neân ngöôøi ta ñi töø soá nguyeân ñeán soá phaân, tôùi ñaïi soá, môû roäng maõi khaùi nieäm veà soá. Moãi loaïi soá, baûn thaân cuûa noù laø moät maâu thuaãn thoáng nhaát, soá nguyeân laø toång hôïp nhöõng ñôn vò phaân bieät nhau maø laïi gioáng nhö nhau, phaân soá laïi töôïng tröng hai pheùp maâu thuaãn nhau laø nhaân vaø chia, maø laïi thoáng nhaát trong phaân soá ñoù. Moät ñaïi soá (soá coù daáu) goàm hai phaàn ñoái laäp nhau, boå khuyeát cho nhau laø trò soá tuyeät ñoái (löôïng) vaø chieàu (chaát) thoáng nhaát vôùi nhau thaønh moät, ñeå bieåu dieãn nhöõng ñaïi löôïng coù chieàu nhö nhieät ñoä. Coøn soá voâ tyû thì coù theå xaùc ñònh do söï tuï hoäi cuûa hai soá lieät ngöôïc chieàu, moät soá lieät tieán vaø moät soá lieät luøi. AÛo soá thoáng nhaát hai phaàn ñoái laäp, phaàn thöïc vaø phaàn aûo. Noùi ñeán aûo soá (phöùc soá) voâ cöïc (aâm vaø döông) vi phaân tích phaân ñeàu nhö theá caû.

Trong hình hoïc thì coù maâu thuaãn thoáng nhaát khoâng? Coù. Moät hình vöøa cuï theå vöøa laø tröøu töôïng. Ñieåm laø nhoû beù voâ cuøng maø hôïp laïi thì thaønh ñöôøng, ñöôøng laø moûng maûnh voâ cuøng maø hôïp laïi taïo thaønh ra maët. Trong hình hoïc vectô, thì chính caùi khaùi nieäm vectô toång hôïp hai yeáu toá khaùc haún nhau laø soá löôïng vaø phöông höôùng. Hai ñöôøng caét ñöùt nhau, maø caùch choã caét ñöùt bao xa ñoù, ta coù theå coi hai ñöôøng laø bình haønh. Ñöôøng cong, maø moät ñoaïn cuûa noù laø ngay. Cong maø ngay, chaët nhau maø bình haønh! Quaû maâu thuaãn! Song cuõng laø moät söï thöïc maø toaùn hoïc cao ñaúng caàn phaûi duøng ñeán luoân vaø nhôø noù maø löôïm ñöôïc keát quaû raát ñuùng ñaén. Laùt nöõa ta seõ chöùng minh raèng quaù trình phaùt trieån cuûa toaùn hoïc chính laø söï giaûi quyeát caùc maâu thuaãn. ÔÛ ñaây chæ caàn noùi raèng, nhöõng maâu thuaãn trong toaùn hoïc khoâng phaûi töø trong ñaàu oùc bieän chöùng cuûa nhaø toaùn hoïc maø xuaát phaùt ra (voâ soá nhaø toùan hoïc tröôùc Maùc khoâng roõ bieän chöùng phaùp ); sôû dó coù maâu thuaãn maø thoáng nhaát trong toaùn hoïc, vì toaùn hoïc phaûn aûnh (gaàn ñuùng, gaàn chính xaùc) nhöõng hieän thöïc khaùch quan.

Leânin cuõng noùi raèng:

Trong quyeån “Phaûn ñoái Ñuy-ring”, Angen noùi raèng chaúng nhöõng maâu thuaãn laø moät söï thöïc taïi, maâu thuaãn cuõng laø moät “löïc löôïng”. Luaän veà bieän chöùng phaùp (xem phuï luïc cuûa quyeån “Duy vaät luaän vaø kinh nghieäm pheâ phaùn luaän”) Leânin cuõng noùi raèng:

Leânin noùi raèng thöôøng leä thì coù hai caùch quan nieäm veà söï tieán hoùa; caùch thöù nhaát laø xem söï tieán hoùa taêng hay giaûm; caùch thöù nhì laø xem söï tieán hoùa nhö laø thoáng nhaát cuûa maâu thuaãn, ñaáu tranh giöõa maâu thuaãn.

Xin trích theâm moät ñoaïn nöõa cuûa Leânin cuõng trong baøi “Baøn veà bieän chöùng phaùp” ñeå chöùng minh raèng Leânin xem söï “töï thaân vaän ñoäng” laø caên baûn, xem söï ñaáu tranh giöõa nhöõng maâu thuaãn noäi taïi laø nguoàn coãi chính söï vaän ñoäng.

Chuùng ta coù theå noùi raèng “töï thaân vaän ñoäng” laø moät trong nhöõng ñieåm maø Leânin phaùt trieån bieän chöùng phaùp Maùc-xít cao hôn tröôùc. Vaán ñeà caên nguyeân cuûa söï vaän ñoäng, caên nguyeân cuûa söï bieán chuyeån, cuûa söï tieán hoùa laø moät vaán ñeà raát lôùn trong khoa hoïc töï nhieân vaø khoa hoïc xaõ hoäi; noù ñaõ laøm khoâ caïn raát nhieàu möïc, moøn gaãy raát nhieàu buùt: duy thaàn, cô giôùi vaø bieän chöùng tranh ñaáu nhau, maø roát cuïc thì chæ coù duy vaät bieän chöùng giaûi ñaùp vaán ñeà naøy moät caùch thoûa maõn, khoa hoïc, chính xaùc.

Tröø ra ngöôøi muø, ai cuõng thaáy raèng trôøi xoay, ñaát chuyeån, vaät ñoåi, sao dôøi, ngöôøi soáng keû cheát. Ñoù laø söï vaän ñoäng. Taïi sao coù vaän ñoäng ? Cho ñeán nhöõng nhaø khoa hoïc tieán boä nhö Ñeà-caùc, vì khoâng hieåu caên nguyeân cuûa söï vaän ñoäng neân noùi lieàu raèng “khôûi thuûy” oâng Thöôïng Ñeá toaøn löôïng toaøn naêng laáy ngoùn tay buùng vaøo vuõ truï moät caùi roài töï ñoù ñeán chöø caû vuõ truï cöù xoay daàn, cöù vaän ñoäng. Caùch giaûi thích naøy, ngaøy nay, chöa aét ñaõ laøm troø cöôøi cho baày treû ñöôïc.

Hay laø nhieàu nhaø khoa hoïc tö baûn caét nghóa söï tieán hoùa baèng muïc ñích luaän: caû vuõ truï tieán hoùa ñeå thöïc hieän moät muïc ñích naøo ñoù, muïc ñích aáy coù theå (theo töøng ngöôøi) laø muïc ñích cuûa ñaáng Thöôïng ñeá chí thieän, chí myõ, coù theå laø muïc ñích “coá höõu naèm trong söï vaät”.

Taát caû duy thaàn, duy taâm ñoù ñeàu tìm caên nguyeân, lyù do cuûa söï vaän ñoäng, söï tieán hoùa ôû ngoaøi söï vaät. Theo lôøi Leânin, tìm ôû ngoaøi thì gaëp Thöôïng Ñeá. Ñuùng nhö theá. Gaëp Thöôïng ñeá laø phaûn khoa hoïc, phaûn tieán boä.

Cuõng coù ngöôøi “Maùc-xít” tìm ñoäng cô caùch maïng ôû trong maâu thuaãn giöõa caùc nöôùc ñeá quoác chöù khoâng phaûi beân trong moãi nöôùc giöõa voâ saûn vôùi tö baûn (Bu-kha-rin); hoaëc tìm khaû naêng xaây döïng xaõ hoäi chuû nghóa ôû nôi caùc söùc voâ saûn AÂu chaâu, ôû beân ngoaøi Lieân xoâ maø traùi laïi khoâng tin raèng Lieân xoâ coù ñuû ñieàu kieän noäi taïi ñeå xaây döïng xaõ hoäi chuû nghóa thaéng lôïi (Tô-roát-ky). ÔÛ Vieät Nam thì ñoä tröôùc, laém ngöôøi mong moûi tin töôûng raèng Nhaät baûn seõ ñem laïi ñoäc laäp cho Vieät Nam, chöù baûn thaân ngöôøi Vieät Nam khoâng laøm caùch maïng giaûi phoùng daân toäc ñöôïc. Tìm ñoäng cô tieán hoùa ôû beân ngoaøi nhö theá, hoï khoâng gaëp Thöôïng ñeá, maø caû Troát-ky Bu-kha-rin vaø moät soá ngöôøi Vieät gaëp ñeá quoác, gaëp phaûn ñoäng coù theå trôû thaønh phaûn caùch maïng, trôû thaønh tay sai cuûa keû xaâm löôïc.

Ñöøng thaáy maâu thuaãn maø sôï.

Maâu thuaãn noäi taïi laø nguoàn goác tieán hoùa; maâu thuaãn laø moät söùc maïnh; söï töï thaân vaän ñoäng laø chính; noùi chung aûnh höôûng beân ngoaøi laø phuï, laø thöù yeáu. Söï vaän ñoäng cuûa moät heä thoáng maët trôøi, cuõng nhö cuûa moät nguyeân töû (vôùi haït nhaân vaø caùc ñieän töû cuûa noù) laø goác ôû söï haáp daãn, thu huùt, ôû maâu thuaãn giöõa caùc ñieän löïc aâm, döông trong baûn thaân cuûa noù. Trong sinh vaät cuõng theá, neáu khoâng coøn maâu thuaãn giöõa hoâ haáp, giöõa ñoàng hoùa vaø dò hoùa nöõa thì sinh vaät cheát ñi, vaø söï vaät voâ sinh cuõng tan ñi. Leõ taát nhieân hoaøn caûnh chu vi coù aûnh höôûng raát maïnh, nhöng noùi chung ñoù laø thöù yeáu; baûn thaân söï vaät khoâng coù khaû naêng tieán hoùa (ví duï nhö haït luùa muïc, luùa leùp) thì voâ luaän nöôùc phaân naøo cuõng khoâng laøm cho noù moïc ñöôïc; cuõng nhö neáu moät daân toäc chöa laøm caùch maïng ñöôïc, nghóa laø chöa ñuû söùc töï thaân giaûi quyeát nhöõng maâu thuaãn noäi taïi cuûa nöôùc nhaø thì khoâng theå naøo ai laøm caùch maïng duøm cho noù ñöôïc. Chính vì theá maø ñoàng chí Stalin noùi raèng caùch maïng khoâng phaûi laø moùn haøng nhaäp caûng.

Trong lónh vöïc xaõ hoäi lòch söû ta thaáy roõ söï töï thaân vaän ñoäng ñoù. Duy vaät lòch söû daïy cho chuùng ta bieát raèng ñieàu quyeát ñònh trong söï tieán hoùa cuûa xaõ hoäi töø cheá ñoä coäng saûn nguyeân thuyû cho ñeán nay laø maâu thuaãn giöõa löïc löôïng saûn xuaát vaø töông quan saûn xuaát, raèng trong caùc cheá ñoä coù giai caáp thì giai caáp tranh ñaáu laø ñoäng cô cuûa lòch söû. Giaûi quyeát maâu thuaãn kinh teá vaø maâu thuaãn giai caáp laø nguoàn goác cuûa söï tieán boä.

Tieán hoùa goác ôû söï maâu thuaãn vaø giaûi quyeát maâu thuaãn, tröôùc heát laø maâu thuaãn baûn thaân. Maùc noùi raèng: Nhaân loaïi khoâng ñaët ra nhöõng vaán ñeà maø chính noù khoâng giaûi quyeát ñöôïc bôûi vì sôû dó vaán ñeà ñöôïc ñaët ra laø taïi ñeán luùc caùc ñieàu kieän ñaõ coù ñeå maø giaûi quyeát noù, cho neân caùc maâu thuaãn ñeàu ñöôïc giaûi quyeát. Giaûi quyeát maâu thuaãn naøy thì naåy nôû maâu thuaãn khaùc ñeán luùc caùc maâu thuaãn ñoù laïi ñoøi phaûi giaûi quyeát. Söï tieán boä laø ôû ñoù. Khoâng coù gì ñaùng kinh sôï khi ñöùng tröôùc maâu thuaãn. Mao Traïch Ñoâng noùi:

Noùi moät caùch khaùc, söï phaùt trieån laø gì ? Laø söï giaûi quyeát caùc maâu thuaãn trong moïi söï vaät; söï vaän ñoäng laø gì ? Laø söï xung ñoät maø thoáng nhaát cuûa maâu thuaãn trong moïi söï vaät. Giaûi quyeát roài laïi sinh maâu thuaãn, maâu thuaãn roài laïi giaûi quyeát, cöù nhö theá maõi, töø thaáp leân cao.

Gaàn ñaây, beân Phaùp coù moät soá anh em ta ñaêng baøi trong taïp chí Nouvelle critique (Taïp chí Maùc-xít maø moïi ngöôøi neân ñoïc) noùi raèng danh töø maâu thuaãn thoáng nhaát laø moät danh töø kieåu Heâ-gen, luø muø, neân boû, bôûi vì, ví duï nhö khoâng coù thoáng nhaát hay ñoàng nhaát gì giöõa hoøa bình vaø chieán tranh caû. Xin goùp nhöõng yù kieán baát ñoàng:

Noùi maâu thuaãn thoáng nhaát (hay ñoàng nhaát) laø noùi ñeán hai maët cuøng moät luùc: maët thoáng nhaát vaø maët ñaáu tranh; maâu thuaãn duø ñoái khaùng vaãn coù maët thoáng nhaát, maø hoøa bình vaø chieán tranh laø moät loaïi ñoái khaùng. Theo Leâ-nin thì bieän chöùng phaùp laø moät hoïc thuyeát nghieân cöùu vì sao maø ñoái laäp coù theå thoáng nhaát, laïi vì sao bieán thaønh thoáng nhaát. Tö baûn ñoäc quyeàn chuû chieán, thì leõ taát nhieân nhaân daân lao ñoäng beânh vöïc hoøa bình; caû hai ñeàu trong moät theå töùc xaõ hoäi hieän ñaïi cuõng nhö coù giai caáp tö baûn vaø giai caáp coâng nhaân môùi thaønh xaõ hoäi tö baûn. Hoøa bình vaø chieán tranh ñaáu tranh nhau, chuyeån hoùa nhau, trong luùc chieán tranh coù phong traøo hoøa bình, ta chieán tranh vôùi yù chí xaây döïng hoøa bình, laâu daøi, coøn ñòch thì trong hoøa bình chuaån bò chieán tranh; caùc maët maâu thuaãn ñoù khoâng theå coâ laäp maø toàn taïi trong xaõ hoäi ngaøy nay cuõng nhö neáu khoâng coù soáng thì khoâng coù cheát, khoâng coù hoïa thì khoâng phuùc, khoâng coù tö baûn thì khoâng coù voâ saûn, khoâng coù thöïc daân thì khoâng coù thuoäc ñòa choáng choïi nhau maø lieân heä laãn nhau, chuyeân hoùa nhau, tính chaát ñoù goïi laø thoáng nhaát. Khoâng coù gì maø phaûi sôï caû, cuõng nhö khoâng sôï duøng chöõ duy vaät; mieãn laø keà beân tính thoáng nhaát, phaûi thaáy tính ñaáu tranh, ñaëc bieät laø trong tröôøng hôïp maâu thuaãn ñoái khaùng nhö chieán tranh vaø hoøa bình, ñaáu tranh cho ñeán khi maâu thuaãn aáy khoâng coøn nöõa, maø noù khoâng coøn nöõa thì laïi coù loaïi maâu thuaãn cuûa thoáng nhaát khaùc.

Thaùi ñoä cuûa voâ saûn trong khi nghieân cöùu caùc vaán ñeà laø thaùi ñoä khaùch quan. Quan ñieåm ñoù laø quan ñieåm khoa hoïc. Maø sôû dó chuùng ta laø khaùch quan, khoâng daáu dieám, che ñaäy maâu thuaãn laø bôûi vì coù giaûi quyeát maâu thuaãn môùi coù tieán boä, môùi giaûi phoùng ñöôïc coâng nhaân, vaø vôùi söï giaûi phoùng coâng nhaân laø söï giaûi phoùng nhaân loaïi. Cho neân Maùc, An-gen, Leânin, Stalin, Mao Traïch Ñoâng phôi baày taát caû caùc maâu thuaãn cuûa cheá ñoä tö baûn vaø trieät ñeå chuû tröông giai caáp tranh ñaáu. Ngöôïc laïi thì boïn caûi löông ñeä nhò quoác teá daáu dieám che ñaäy nhöõng maâu thuaãn cuûa tö baûn, noùi laùo raèng ñoäc quyeàn giaûm söï caïnh tranh, baèng söï tham gia lôïi töùc laøm cho voâ saûn coù quyeàn lôïi lieân keát vôùi tö baûn, raèng neàn daân chuû tö saûn coù theå laøm cho giai caáp coâng nhaân laàn laàn leân naém chính quyeàn maø khoûi phaûi khôûi nghóa voõ trang gì caû. Söï xung khaéc nhau giöõa coäng saûn vaø xaõ hoäi caûi löông coù moät caên cöù veà phöông phaùp tö töôûng, maø chính cuûa noù laø caên cöù veà chính trò giai caáp.

Ngay trong cheá ñoä Xoâ-vieát, Ñaûng Coäng saûn Lieân Xoâ döïa vaøo phöông phaùp tö töôûng Maùc-xít, cuõng cöù phôi baøy nhöõng maâu thuaãn, ñeå giaûi quyeát maâu thuaãn. Ví duï maâu thuaãn giöõa baàn coá noâng, vaø phuù noâng, giaûi quyeát maâu thuaãn aáy luùc caàn baèng thuû tieâu loái boùc loät phuù noâng (baèng caùch bieán phuù noâng thaønh nhöõng ngöôøi lao ñoäng khoâng boùc loät) döïa treân söï coâng coäng hoùa noâng nghieäp. Trong luùc ñoù thì phöông phaùp tö töôûng sieâu hình cuûa Bu-kha-rin daáu dieám maâu thuaãn aáy vaø muoán cho phuù noâng vaøo ngay trong caùc noâng tröôøng coâng coäng.

Gaàn ñaây trong quyeån “Nhöõng vaán ñeà kinh teá xaõ hoäi chuû nghóa ôû Lieân-xoâ” Stalin cuõng chæ roõ nhöõng traïng thaùi maâu thuaãn giöõa löïc löôïng saûn xuaát vaø töông quan saûn xuaát, chæ roõ raèng töông quan saûn xuaát ôû thoân queâ Xoâ-vieát ñi treã hôn löïc löôïng saûn xuaát, cho neân caàn phaûi giaûi quyeát maâu thuaãn ñoù, vaø phaûi naâng cao daàn taøi saûn noâng tröôøng coâng coäng leân trình ñoä taøi saûn quoác gia. Ñoàng chí Stalin caên daën caùc nhaø kinh teá hoïc Xoâ-vieát laø phaûi ghi laáy caùc maâu thuaãn ñeå kòp thôøi giaûi quyeát. Nhö theá laø trong cheá ñoä khoâng giai caáp vaãn coù nhöõng maâu thuaãn xuaát hieän, giaûi quyeát maâu thuaãn aáy laø ñaåy xaõ hoäi tôùi tröôùc, duy khaùc vôùi tröôùc kia laø, ôû trong cheá ñoä Xoâ-vieát, chính quyeàn troâng thaáy maâu thuaãn, kòp thôøi giaûi quyeát maâu thuaãn chôù khoâng ñeå cho maâu thuaãn aáy tieán ñeán trình ñoä ñoái khaùng laøm trôû ngaïi cho söï phaùt trieån.

Cuõng theo ñöôøng loái vaø phöông phaùp bieän chöùng, nhöõng laõnh tuï caùch maïng Vieät nam nghieân cöùu tình hình Vieät Nam, phoâ baøy caùc maâu thuaãn hieän taïi ñeå giaûi quyeát maâu thuaãn aáy baèng cuoäc tranh ñaáu quyeát lieät, khoâng phaûi baèng caùch thoûa hieäp. Cöù xem phöông phaùp cuûa Tröôøng Chinh trong ñoaïn “Xaõ hoäi Vieät Nam” cuûa quyeån “Baøn veà caùch maïng Vieät Nam…” thì roõ. Töø tröôùc ñeán nay, chuùng ta nhaän ñònh raèng cuoäc caùch maïng daân toäc giaûi phoùng laø moät cuoäc giai caáp tranh ñaáu; hieän nay caên baûn laø tranh ñaáu giöõa nhaân daân do voâ saûn laõnh ñaïo choáng ñeá quoác phong kieán. Theo chæ thò vaø phöông phaùp Stalin “khoâng boùt ngheït giai caáp tranh ñaáu maø laøm giai caáp tranh ñaáu ñeán nôi ñeán choán”, Trung Quoác vaø Vieät Nam ñöông phaùt ñoäng quaàn chuùng, phaùt ñoäng noâng daân ñaáu tranh maø khoâng sôï “vôõ ñoaøn keát”, ñaåy maïnh cuoäc caùch maïng ñeán tröôùc, thaét chaët theâm söï ñoaøn keát ôû thoân queâ, söï ñoaøn keát giöõa toaøn daân.

Caùc maâu thuaãn trong heä thoáng tö baûn cuoái cuøng chæ coù theå giaûi quyeát baèng caùch maïng ôû caùc xöù ñoù do daân xöù ñoù laøm (caùch maïng khoâng phaûi laø moùn haøng xuaát caûng), maø ñaáu tranh cho hoøa bình cuõng laø caùch ñoäng vieân nhaân daân xöù ñeá quoác ñaáu tranh choáng giai caáp thoáng trò ôû xöù hoï. Ñoái vôùi caùch maïng, trong moät nöôùc duø nhoû duø lôùn, söï töï löïc caùnh sinh laø chính maø vieän trôï töø beân ngoaøi laø thöù yeáu; söï vieän trôï chæ coù lôïi lôùn laø khi naøo noù giuùp vaøo, noù ñaåy maïnh söï töï löïc caùnh sinh. ÔÛ ñaây ta thaáy roõ vaán ñeà caên nguyeân cuûa vaän ñoäng, vaán ñeà “töï thaân vaän ñoäng” coù moät yù nghóa thöïc haønh raát lôùn.

Hay laø: phaùt ñoäng noâng daân tranh ñaáu thì ôû thoân queâ ñoaøn keát, uy theá chính trò, theá löïc kinh teá cuûa ñòa chuû cöôøng haøo saäp xuoáng thì baàn coá noâng thaønh moät khoái raát vöõng, thu huùt chaët cheõ trung noâng vaøo ñoù, trung noâng khoûi söï lung laïc cuûa ñòa chuû; ñòa chuû saäp xuoáng vaø baàn coá noâng ñoaøn keát thì phuù noâng seõ khoâng theo ñòa chuû; hoï phaûi nghieâng theo khoái noâng daân lao ñoäng. Ngay nhöõng phaàn töû ñòa chuû ngoan coá bò saäp xuoáng thì cuõng phaûi tuaân theo chính saùch, thi haønh chính saùch, chôù khoâng phaûi nhö tröôùc: mieäng noùi ñoaøn keát vaø khaùng chieán maø thöïc söï chia reõ vaø choáng khaùng chieán. Hôn nöõa, caùc töøng lôùp khaùc nhö thöông gia, nhö trí thöùc, thaáy roõ löïc löôïng cuûa noâng daân, thaáy chính nghóa, seõ ñöùng haún veà phía noâng daân. Löông giaùo caøng ñoaøn keát hôn nöõa, moät khi noâng daân coâng giaùo tranh ñaáu thaéng lôïi vôùi ñòa chuû nhaø chung, ñòa chuû nhaø chung naøy caøng coù uy theá kinh teá chính trò bao nhieâu thì caøng chia reõ löông giaùo baáy nhieâu, phaù khaùng chieán baáy nhieâu; uy theá aáy caøng maát thì ñaïi ña soá nhaân daân thoân queâ môùi ñoaøn keát chaët cheõ. Trong thöïc teá thì nôi naøo ñaõ phaùt ñoäng quaàn chuùng thaønh coâng thì nôi aáy löông giaùo heát thaønh kieán ñoá kî nhau, maø giuùp ñôõ nhau cuøng nhau gaùch vaùc vieäc laøng nöôùc.

Tranh ñaáu vaø ñoaøn keát laø moät söï thoáng nhaát laø theá.

Moät aùnh saùng “töï nhieân” ñoàng thôøi laø phaân cöïc vaø khoâng phaân cöïc. Ñoù laø moät ñieàu môùi trong vaät lyù hoïc, maø, neáu khoâng thaám nhuaàn bieän chöùng phaùp thì ngô ngaùc, khoâng hieåu noåi, cuõng nhö luùc ñaàu, caùc nhaø baùc hoïc sieâu hình khoâng hieåu taïi sao aùnh saùng laïi vöøa haït (giaùn ñoaïn) vöøa laø soùng (lieân tuïc).

Ngay veà vaán ñeà haït vaø soùng naøy, nhöõng nhaø baùc hoïc sieâu hình ñöùng tröôùc söï thaät khaùch quan, hoï khoâng theå choái caõi ñöôïc, nhöng hoï laïi tìm caùch ñi traùnh caùi maâu thuaãn thoáng nhaát, hoï beû veïo söï thaät khaùch quan ñi. Hoï chia caét hai maët cuûa caùi maâu thuaãn thoáng nhaát, haït vaø soùng. Hoï noùi raèng, trong moät soá tröôøng hôïp thì vaät chaát (goàm caû aùnh saùng) bieåu hieän ra tính chaát haït, vaø chæ haït thoâi; coøn trong moät soá tröôøng hôïp khaùc thì noù bieåu hieän ra tính chaát soùng vaø chæ coù soùng thoâi.

Vaviloáp vaø caùc hoïc troø cuûa oâng caên cöù vaøo lôøi chæ daãn cuûa Stalin veà maâu thuaãn noäi taïi, maâu thuaãn thoáng nhaát, ñaõ laøm voâ soá thí nghieäm ñeå ñaû phaù caùc lyù thuyeát sai laàm, cô giôùi, sieâu hình veà tính chaát haït soùng cuûa vaät chaát. Caùc thí nghieäm cuûa Vivaloáp, maø ngöôøi ta coù theå troâng thaáy baèng hai maét trôn, chöùng toû moät caùch khoâng choái caõi ñöôïc raèng tính chaát soùng haït cuûa vaät chaát bao giôø cuõng ñi ñoâi vôùi nhau (Vaviloáp “Con maét vaø maët trôøi”)

“Duøng phöông phaùp khaùc nhau ñeå giaûi quyeát maâu thuaãn khaùc nhau” laø theá.

Ví duï nhö trong xaõ hoäi Vieät Nam ngaøy nay maø khoâng thaáy maâu thuaãn chính laø giöõa nhaân daân vôùi thöïc daân, giöõa noâng daân vôùi phong kieán, traùi laïi, neáu thaáy maâu thuaãn giöõa voâ saûn vaø tö saûn laø chính thì chuû tröông caùch maïng seõ sai laïc hoaøn toaøn; saép ngang haøng cuõng laø sai laàm nguy hieåm.

Song, thaáy maâu thuaãn chính yeáu maø khoâng thaáy maâu thuaãn thöù yeáu thì cuõng laø sai laàm, nguy hieåm, thieáu soùt, voâ nguyeân taéc.

Ñoái khaùng aáy daét ñeán chieán tranh, daét ñeán caùch maïng (caùch maïng laø chieán tranh giöõa caùc giai caáp boùc loät vaø bò boùc loät, aùp böùc vaø bò aùp böùc).

Nhieäm vuï cuûa ta laø xem xeùt chính xaùc coi nôi naøo coù ñoái khaùng, luùc naøo coù ñoái khaùng. Nôi naøo luùc naøo coù ñoái khaùng, thì ñaáu tranh phaûi quyeát lieät môùi giaûi quyeát ñöôïc. Nôi naøo luùc naøo khoâng coù hay chöa coù ñoái khaùng maø ñaáu tranh quaù gay gaét laïi coù khi khoâng hôïp, sinh ra thaát baïi.

Trong cheá ñoä xaõ hoäi chuû nghóa seõ khoâng coù ñoái khaùng nhö trong tö baûn chuû nghóa : nhöng haõy coøn maâu thuaãn. Ñoái khaùng raát caàn, raát taát yeáu ôû xaõ hoäi tröôùc, seõ laø moät caùi dôû, caùi xaáu trong xaõ hoäi sau ; nhieäm vuï cuûa ta laø laøm caùch maïng trong xaõ hoäi tröôùc, khoâng luøi böôùc tröôùc nhöõng luùc phaûi naém vuõ khí trong tay ; nhöng nhieäm vuï ta, trong xaõ hoäi sau laø phaûi theo doõi maâu thuaãn, eâm aùi giaûi quyeát maâu thuaãn khi noù caàn giaûi quyeát. Töïa nhö laø : maâu thuaãn giöõa tö töôûng voâ saûn vaø tö töôûng tieåu noâng khoâng phaûi laø ñoái khaùng, thì caàn giaûi quyeát moät caùch khaùc hôn laø giaûi quyeát maâu thuaãn ñoái khaùng giöõa tö töôûng gaây chieán cuûa ñoäc quyeàn ñeá quoác vaø tö töôûng yeâu chuoäng hoøa bình cuûa nhaân daân lao ñoäng.

Ñeán theá kyû 19, bieän chöùng phaùp môùi ñöôïc hoaøn thaønh. Coøn trong lòch söû cuûa tö töôûng nhaân loaïi thì luaän lyù hoïc (hình thöùc) ñöôïc Aritoát saùng laäp töø theá kyû thöù VI tröôùc coâng nguyeân. ÔÛ Trung Quoác, luaän lyù hoïc ñaõ manh nha trong nhöõng cuoäc tranh luaän giöõa caùc phaùi danh gia, Maëc gia, Nho gia, Ñaïo gia. Khoa luaän lyù hoïc, Phaùp goïi laø logique, Nga goïi laø logika, v.v… ñeàu do chöõ Hylaïp “Logos” maø ra; logos laø tö töôûng. Aân ñoä xöa goïi laø nhaân minh, Trung Quoác tröôùc ñaây goïi laø luaän lyù, baây giôø goïi laø La-taäp (theo phieân aâm Vieät Nam). Trong tieáng Vieät Nam, haõy coøn duøng chöõ luaän lyù, thì ta haún giöõ chöõ luaän lyù, theo noäi dung yù nghóa seõ trình baøy sau ñaây. Luaän lyù hoïc thuoäc moät giaùo trình khaùc bieän chöùng phaùp; ôû ñaây chæ noùi raát sô löôïc ñeå tìm thaáy moái töông quan giöõa luaän lyù hoïc vaø bieän chöùng phaùp.

Moãi khoa hoïc ñeàu coù ñoái töôïng cuûa noù. Caùc khoa hoïc khaùc ñeàu laáy tö töôûng laøm coâng cuï ñeå nghieân cöùu ñoái töôïng cuûa mình. Luaän lyù hoïc thì laáy tö töôûng laøm ñoái töôïng nghieân cöùu, noù tìm quy luaät chính xaùc cuûa tö töôûng.

Tö töôûng laø hình thaùi toái cao cuûa taâm lyù con ngöôøi; noù rieâng bieät cho con ngöôøi. Haèng ngaøy, trong cuoäc soáng cuõng nhö trong söï nghieân cöùu xaõ hoäi vaø vuõ truï, chuùng ta ñeàu caàn vaän duïng tö töôûng.

Maø tö töôûng thì, coù khi noù chính xaùc, coù khi noù sai laàm; sai laàm nghóa laø traùi ngöôïc hay cheânh leäch vôùi thöïc teá khaùch quan; chính xaùc laø phuø hôïp vôùi thöïc teá khaùch quan. Song, ñuùng hay sai vôùi thöïc teá khaùch quan cuõng chöa ñuû, caàn phaûi vaän duïng tö töôûng nhö theá naøo, baèng nhöõng caùch gì, thì môùi ñaït nhöõng keát quaû chính xaùc ? Noùi moät caùch khaùc, söï vaän duïng tö töôûng phaûi theo nhöõng hình thöùc naøo thì môùi ñaït ñöôïc noäi dung vaø keát quaû ñuùng ? Luaän lyù hoïc hình thöùc khoâng nghieân cöùu toaøn boä caùc quy luaät cuûa tö töôûng; ñoái töôïng cuûa noù chæ laø nhöõng hình thöùc caàn phaûi theo ñeå laøm cho tö töôûng ñöôïc chính xaùc.

Coâng thöùc cuûa quy luaät naøy laø A=A.

Toâi laø ngöôøi Vieät nam; thì toâi laø ngöôøi Vieät nam, khoâng phaûi laø ngöôøi Nhaät baûn.

Ngöôøi laø ngöôøi, khoâng theå vöøa laø ngöôøi vöøa laø thaàn linh, ma quyû ñöôïc.

Con soâng laø con soâng, khoâng theå ñoàng thôøi laø daûi nuùi ñöôïc.

Suoát trong moät loaït haønh ñoäng, ta phaûi giöõ A = A; ví duï, caùi coác pha leâ trong vaét, deã vôõ; thì, khi toâi uoáng röôïu vang, maøu röôïu vang tuy vaøng nhöng toâi phaûi nhôù raèng caùi coác trong; toâi thaáy ngöôøi ta ñaùnh rôi caùi thìa khoâng gaãy, nhöng toâi khoâng giaû vôø boû rôi chieác coác pha leâ xuoáng saøn. Nhö theá laø toâi coù luaän lyù vôùi toâi, tieàn haäu nhö nhaát trong haønh ñoäng. Cuõng tieàn haäu nhö nhaát, khi baûo raèng ñeá quoác tham taøn, toâi tranh ñaáu choáng noù; neáu toâi noùi noù tham taøn maø toâi laïi ñoàng thôøi nhôø noù giuùp toâi xaây döïng ñoäc laäp, thì toâi tröôùc sau khoâng nhö moät, toâi baát nhaát vôùi toâi, toâi khoâng luaän lyù, toâi sai.

Teân B laø aên cöôùp, noù gaëp toâi giöõa röøng, noù ñònh cöôùp toâi, toâi ñònh choáng noù. Coïp ñeán; noù vaø toâi khoâng muoán bò coïp aên; noù vaø toâi vöøa ñaùnh coïp, vöøa keâu laøng; laøng xoùm ñeán, coïp chaïy, ai veà nhaø naáy. B laø aên cöôùp maø toâi cuøng noù taïm hôïp taùc; caùi ñoù khoâng ñoàng nhaát, nhöng toâi coù baùo tröôùc, coù ñöa nhöõng ñieàu kieän môùi xaûy ra, ñieàu kieän ñoù laø coïp ñeán. Toâi khoâng traùi vôùi luaän lyù, toâi laøm ñuùng luaän lyù.

Ñoái vôùi thöïc daân: chæ coù theå noùi raèng noù boùc loät, aùp böùc. Khoâng coù theå noùi raèng noù vöøa boùc loät aùp böùc, vöøa giuùp cho ta ñoäc laäp phuù cöôøng.

Tôø giaáy naøy traéng; chæ coù theå noùi noù laø traéng; khoâng theå noùi noù traéng vaø ñen. Hoa hoàng naøy thôm, chæ coù theå noùi noù laø thôm, khoâng theå noùi noù thôm vaø thoái.

Neáu noùi noù thôm vaø thoái, noù aùp böùc ta vaø giuùp ñôõ ta, thì maâu thuaãn; maâu thuaãn laø sai laàm.

ÔÛ ñaây caàn ñaëc bieät chuù yù ñeán söï haïn cheá cuûa thôøi gian, khoâng gian, ñieàu kieän: luùa caàn möa môùi toát; nhöng luùc ñaõ troå boâng maø trôøi möa maõi thì khoâng toát. Reùt thì aên côm ngon, mau lôùn leân, nhöng ñoái vôùi treû kia, coøn ñoái vôùi giaø thì neáu reùt laém, aên nguû khoâng ñöôïc, mau giaø theâm.

Coâng thöùc cuûa quy luaät naøy laø; A khoâng phaûi laø caùi khaùc A.

Quy luaät naøy laø moät möùc trieån khai cuûa luaät ñoàng nhaát A = A.

Coù hai yù kieán: ñeá quoác Myõ laø keû thuø, ñeá quoác Myõ laø ngöôøi baïn. Ngöôøi Vieät nam chæ phaûi choïn moät caùi ñuùng. Myõ laø thuø, khoâng theå noùi noù laø thuø vaø laø baïn.

Coâng thöùc cuûa luaät naøy laø A laø B hoaëc khoâng laø B.

Quy luaät naøy cuõng laø söï trieån khai cuûa hai quy luaät treân.

Coâng thöùc cuûa quy luaät naøy laø: coù A vì coù B.

Coù nhöõng söï vaät chæ caàn moät lyù do laø ñaày ñuû. Laïi coù nhöõng söï vaät caàn nhieàu lyù do môùi roõ. Neân coâng thöùc trôû thaønh coù A vì coù B, coù B vì coù C, v.v… nhö vaäy phaûi ñi ñeán lyù do roõ reät nhaát môùi laø ñaày ñuû: ñeâ vôõ vì nöôùc nhieàu, vì ñeâ yeáu, nöôùc nhieàu vì möa to, ñeâ yeáu vì giaëc Phaùp baén daân hoä ñeâ v.v…

Khaùi nieäm veà con ngöôøi keát hôïp nhöõng coäng tính cuûa con ngöôøi: laøm coâng cuï, saûn xuaát, tö töôûng v.v…

Khaùi nieäm veà ñoäng vaät: nhöõng loaøi ngöôøi, thuù caàm bieát ñi ñi laïi laïi.

Khaùi nieäm veà sinh vaät: nhöõng loaøi ñoäng vaät, thöïc vaät coù sinh meänh.

Khaùi nieäm raát caàn thieát cho söï phaùn ñoaùn, cho khoa hoïc, noù phaûn aûnh thöïc teá khaùch quan trong vuõ truï, noù phaûn aûnh nhöõng ñaëc tính cô baûn vaø coäng ñoàng cuûa ñoái töôïng.

Phaùn ñoaùn laø lieân heä nhieàu khaùi nieäm laïi ñeå laøm noåi leân caùi yù mình muoán noùi.

Haø noäi laø Thuû ñoâ nöôùc Vieät nam daân chuû coäng hoaø; Haø noäi laø ñoái töôïng ñeå pheâ phaùn, laø chuû töø; “Thuû ñoâ nöôùc Vieät nam Daân chuû Coäng hoaø” laø thuaät töø; “laø” laø lieân töø.

Moät phaùn ñoaùn ñuùng laø moät phaùn ñoaùn ñuùng vôùi thöïc teá; moät phaùn ñoaùn sai laø moät phaùn ñoaùn traùi vôùi thöïc teá khaùch quan.

Coù phaùn ñoaùn veà toàn taïi (Haø noäi ñeïp, Haø noäi khoâng phaûi laø xaáu; Haø noäi khoâng phaûi moät tænh lî). Coù phaùn ñoaùn veà suy xeùt (ngöôøi naøy coù ngaøy seõ cheát, nhöõng ngöôøi naøy coù ngaøy seõ cheát, moïi ngöôøi coù ngaøy seõ cheát). Coù phaùn ñoaùn veà taát yeáu (caây hoàng laø moät thöïc vaät; maët trôøi moïc thì chim vui veû haùt; chaïy nhaûy thì ngöôøi noùng leân). Ba loaïi phaùn ñoaùn cuõng laø ba böïc phaùn ñoaùn, ñi töø thaáp ñeán cao, töø caïn ñeán saâu, töø hieän töôïng ñeán quy luaät. Trong khoa hoïc vaät lyù, ba böïc phaùn ñoaùn ñoù coù theå ñöôïc soi saùng baèng ba tæ duï sau ñaây: xöa nay ngöôøi ta bieát raèng “coï xaùt sinh ra nhieät”. Naêm 1842, Mai-de vaø Jun-lô noùi: “moãi vaän ñoäng cô giôùi ñeàu coù theå sinh ra nhieät”. Naêm 1845, Mai-de noùi: “Moãi hình thöùc cuûa söï vaän ñoäng, trong nhöõng ñieàu kieän nhaát ñònh, chuyeån bieán moät caùch tröïc tieáp hay giaùn tieáp thaønh moät hình thöùc vaän ñoäïng khaùc”. Ba tæ duï naøy laø ba böïc phaùn ñoaùn; ñi töø toàn taïi cuûa söï vaät ñeán quy luaät cuûa söï vaät.

Vaäy phaûi xaây döïng luaän lyù hoïc hình thöùc treân cô sôû vöõng chaéc cuûa duy vaät luaän bieän chöùng. Luaän lyù hình thöùc phuï thuoäc vaøo bieän chöùng phaùp töïa nhö vaät lyù, hoaù hoïc, söû hoïc v.v… phuï thuoäc vaøo bieän chöùng phaùp.

Moät phöông dieän khaùc, ñöùng veà phöông dieän luaän lyù hình thöùc laø khoa hoïc chuyeân moân maø xeùt, thì baát cöù tö töôûng naøo, keå caû tö töôûng bieän chöùng ñeàu caàn ñeán luaän lyù hình thöùc. Moät ngöôøi theo bieän chöùng phaùp muoán khoûi töï maâu thuaãn trong lyù luaän, trong suy luaän thì khoâng theå naøo khoâng theo quy luaät “khoâng maâu thuaãn” cuûa luaän lyù hình thöùc; bôûi vì hôn ai caû, hôn baát cöù tö töôûng naøo, tö töôûng bieän chöùng caàn phaûi xaùc ñònh coù caên cöù, tröôùc sau nhaát trí. ÔÛ ñaây chuùng ta xin môû moät caùi ngoaëc: khoâng phaûi raèng luaän lyù hình thöùc nhaát thieát vaø tuyeät ñoái baøi tröø maâu thuaãn ñaâu, noù daïy raèng, neáu coù maâu thuaãn thì caùi maâu thuaãn aáy phaûi laø coù yù thöùc, coù ñöôïc cho bieát tröôùc; ví duï nhö noùi “giai caáp voâ saûn khoâng taùn thaønh chính theå ñaïi nghò tö saûn vì chính theå naøy laø moät hình thaùi cuûa tö baûn chuyeân chính; nhöng trong luùc löïc löôïng phaùt xít laêm le chieám chính quyeàn, laêm le thuû tieâu daân chuû tö saûn thì giai caáp voâ saûn chuû tröông beânh vöïc daân chuû aáy.” Noùi coù cho hay tröôùc, coù baùo tröôùc, coù yù thöùc nhö theá, thì maâu thuaãn môùi trôû thaønh khoâng traùi vôùi luaät “khoâng maâu thuaãn” vaø tröôùc sau tö töôûng vaãn ñöôïc nhaát trí, xaùc ñònh.

Song noùi raèng ngöôøi theo bieän chöùng phaùp phaûi tuaân theo quy luaät cuûa luaän lyù hình thöùc, khoâng phaûi laø baûo raèng khoa hoïc bieän chöùng phaùp phaûi phuïc tuøng khoa hoïc luaän lyù hình thöùc ñaâu. Söï tö töôûng khaùc vôùi khoa hoïc veà tö töôûng, tuy coù dính daáp nhau. Ngöôøi laøm toaùn ñaïi soá thöôøng thöôøng phaûi duøng ñeán nhöõng pheùp tính ñôn giaûn cuûa toaùn thuaät, song coù phaûi vì theá maø baûo raèng ñaïi soá phaûi phuïc tuøng toaùn thuaät ñaâu ? Vaû chaêng bieän chöùng phaùp coù moät ñoái töôïng cao hôn, roäng hôn nhieàu so vôùi ñoái töôïng cuûa luaän lyù hình thöùc laø moät khoa hoïc chuyeân moân.

Hôn nöõa, neáu chæ naém ñöôïc quy luaät vaø hình thöùc cuûa tö töôûng, chuùng ta chöa naém ñöôïc chaân lyù, ngay chaân lyù cuûa caùi boä moân rieâng maø moät khoa hoïc chuyeân moân nghieân cöùu. Muoán naém ñöôïc chaân lyù, phaûi coù moät ñieàu kieän khoâng theå thieáu, laø naém ñöôïc moät trieát hoïc chính xaùc: duy vaät luaän bieän chöùng phaùp. Chính vì leõ naøy maø Angen ñaõ baûo raèng bieän chöùng phaùp cao hôn luaän lyù hình thöùc khoâng nhöõng vì noù ñaû phaù phaïm vi chaät heïp cuûa luaän lyù hình thöùc, maø cuõng vì “baûn thaân noù chöùa ñöïng maàm moáng cuûa moät vuõ truï quan roäng raõi hôn”; chöõ “ñaû phaù” ôû ñaây coù yù nghóa laø “phuû ñònh” bieän chöùng, laø vöôït qua, laø nhaän thaáy noù thieáu soùt, heïp hoøi, phaûi coù moät phöông phaùp cao ñaúng cho noù coù theå ñi vaøo nhöõng nhaän thöùc cao ñaúng, phöùc taïp; “ñaû phaù” ñaây khoâng phaûi laø thuû tieâu luaän lyù hình thöùc ñaëng treân tro taøn cuûa noù döïng leân luaän lyù hoïc bieän chöùng nhö coù ngöôøi “Maùc xít” ñaõ toan laøm maø thaát baïi.

Noùi toùm laïi, chuû nghóa Maùc khoâng baøi tröø luaän lyù hình thöùc, luaän lyù hình thöùc vaãn caàn cho söï dieãn taû tö töôûng, cho söï nghieân cöùu söï vaät. Neáu hieåu luaän lyù hình thöùc thì caøng hieåu bieän chöùng phaùp. Luaän lyù hình thöùc khoâng phaûi laø thöôïng taàng kieán truùc treân cô sôû kinh teá; töông quan giöõa luaän lyù hoïc vaø bieän chöùng phaùp laø töông quan giöõa moät phöông phaùp nhaän thöùc sô caáp vaø moät phöông phaùp nhaän thöùc cao caáp, giöõa moät khoa hoïc chuyeân moân vaø nhöõng nguyeân taéc laõnh ñaïo caùc khoa hoïc.

Trong caùc lôùp trung caáp neân hoïc moân luaän lyù hình thöùc cuõng nhö ñeán cuoái phoå thoâng vaø böôùc vaøo ñaïi hoïc, caàn hoïc bieän chöùng phaùp. Hoïc bieän chöùng phaùp trong trieát hoïc, trong tinh thaàn cuûa caùc giaùo trình söû, ñòa, vaên, toaùn, lyù, hoùa, vaïn ; hoïc bieän chöùng phaùp trong haønh ñoäng cuï theå cuûa chính quyeàn daân chuû nhaân daân, trong söï nghieäp laõnh ñaïo cuûa ñaûng tieàn phong. Voâ luaän ôû nhaø tröôøng hay coâng xöôûng, ñoàng ruoäng hay dinh traïi, neáu coù höôùng daãn, neáu coù suy nghó, thì moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu ñöôïc hoïc bieän chöùng phaùp.

Hoïc bieän chöùng phaùp laø hoïc phöông phaùp tö töôûng, reøn tinh thaàn caùch maïng, chí khí ñaáu tranh nuoâi döôõng ñöùc tin ôû ngaøy mai.

Neáu töï nhieân laø ñaù thöû vaøng cuûa bieän chöùng phaùp thì coâng taùc (bao goàm caû coâng taùc lyù luaän khoa hoïc vaên ngheä) laø thi tröôøng cuûa ngöôøi hoïc bieän chöùng phaùp.

Ñöøng töôûng raèng bieän chöùng phaùp thöøa nhaän baát cöù maâu thuaãn naøo. Maâu thuaãn veà hình thöùc laø sai laàm. Ví duï trong moät baøi dieãn vaên: treân noùi raèng thöïc daân laø aùp böùc, boùc loät, xaáu; döôùi laïi keát luaän raèng thöïc daân töï thuû tieâu, ñeá quoác trao traû ñoäc laäp daân toäc, baûo veä neàn ñoäc laäp aáy, ñoù laø maâu thuaãn luaän lyù, ñoù laø sai laàm. Hay ví duï Jeùsus laø ngöôøi, laø thaàn, laø cha, laø con, cha cuûa con aáy maø con aáy laïi laø cha cuûa con aáy; ñoù laø maâu thuaãn luaän lyù khoâng thöøa nhaän ñöôïc, vì noù sai laàm meâ hoaëc. Ñöùng veà maët naøy thì bieän chöùng phaùp taùn ñoàng vôùi luaän lyù hình thöùc, vaø hôn ai caû, bieän chöùng öùng duïng luaät ñoàng nhaát cuûa luaän lyù hình thöùc, khoâng boài boå luaät ñoàng nhaát aáy. Ngöôøi theo phöông phaùp bieän chöùng khoâng maâu thuaãn vôùi mình maø tieàn haäu nhaát trí.

NHỮNG TRANG KHÁC CỦA KHOA HỌC THỀ KỶ 21

MỤC LỤC

• ▼  2014 (44)
  • ▼  tháng tư (6)
    • TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU VÀ THỰC HÀNH GIA PHẢ- BU...
    • BIỆN CHỨNG PHÁP–CỦA GS TRÂN VĂN GIÀU
    • NGÔI NHÀ CỔ Ở LÁI THIÊU 2014
    • TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU VÀ THỰC HÀNH GIA PHẢ–HỌ...
    • VIỆN LỊCH SỬ DÒNG HỌ *8 ẢNH CÓ CHÚ THÍCH ...
    • BAN TRÍ VẬN-KIỂM TRA DANH SÁCH–ĐỊA CHỈ–SỐ Đ...
  • ▼  tháng ba (13)
    • GSTS MẠC ĐƯỜNG–TRIỂN KHAI-ĐỊNH HƯỚNG-TIẾN TƠ...
    • KHOA HỌC THẾ KỶ 21
    • VIỆN TRƯỞNG VIỆN LỊCH SỬ DÒNG HỌ HOÀNG VĂN...
    • KHÁM CHỮA BỆNH NHÂN ĐẠO*VÀ TẶNG QUÀ CHO ĐỒ...
    • CƠ SỞ SẢN XUẤT ĐÔNG DƯỢC HOÀ THUẬN ĐƯỜNG
    • HỘI ĐỒNG HƯƠNG LONG AN TẠI TPHCM * HỌP MẶT MƯ...
    • BELA VỀ MỸ- PHI TRƯỜNG TÂN SƠN NHỨT NGÀY 17 T...
    • LIÊN HIỆP CÁC HỘI UNESCO VIỆT NAM * TRUNG TÂM ...
    • QUỐC TẾ PHỤ NỮ 8/3 * PHƯỜNG 13 QUẬN TÂN BÌN...
    • VIỆN LỊCH SỬ DÒNG HỌ* ...
    • ĐẢNG BỘ PHƯỜNG 13-Q.TÂN BÌNH TPHCM * HỘI ...
    • PHI TRƯỜNG TÂN SƠN NHẤT NGÀY 21/2/2014
    • MAI CƯỜNG VỀ MỸ * NGÀY 21-2-2014
  • ▼  tháng hai (13)
    • HỘI NGHỊ TỔNG KẾT CÔNG TÁC HỘI NĂM 2013* PHƯ...
    • QUÁN PHƯỢNG CÁC * TIỆC TIỄN MAI CƯỜNG VỀ MY...
    • TRẦN BẠCH ĐẰNG-NHÀ BÁO–NHÀ VĂN–NHÀ THƠ ++
    • GIA BẢO COTY TNHH-TM-DV–IN BAO BÌ * THIẾT KẾ T...
    • ĐÁM MA CỤ TRÙM PHẠM HÙNG LỤC ,THỌ 91 TUỔI ...
    • LIÊN HOAN KHU PHỐ 4 PHƯỜNG 13 Q. TÂN BÌNH TPHCM...
    • HỘI HOA XUÂN TAO ĐÀN–GIÁP NGỌ 2014 * MÙNG 2 T...
    • GIA PHẢ ÔNG THỦY TỔ HỌ VŨ VÕ * BÀI SƯU TẦM...
    • ĐƯỜNG SÁCH GIÁP NGỌ 2014* TẠI ĐƯỜNG HOA NGUY...
    • LỄ THÀNH HÔN * ĐỨC HÙNG - KIM CHI * Ở ĐẦM S...
    • LỄ TỔNG KẾT–PHÒNG CHẨN TRỊ Y HỌC CỔ TRUYỀ...
    • TOÀ NHÀ VINCOM–CHÍNH LÀ KHU EDEN CŨ-*-29/01/2...
    • NHÀ THỜ FATIMA - BÌNH TRIỆU ĐANG XÂY DỰNG . N...
  • ▼  tháng một (12)
    • ĐƯỜNG HOA NGUYỄN HUỆ TẾT GIÁP NGỌ 2014–CHỦ ...
    • NHỮNG CON ĐƯỜNG TRANG TRÍ ĐÈN HOA CHÀO XUÂN G...
    • PHỞ TẦU BAY–HƯƠNG VỊ VÀ CHẾ BIẾN TÔ PHỞ HOA...
    • TRẦN VĂN ĐƯỜNG ĐI MỸ ĐOÀN TỤ-TÂN SƠN NHỨT NG...
    • MAI CƯỜNG Ở MỸ VỀ QUÊ VN ĂN TẾT 2014
    • TRẦN VĂN ĐƯỜNG TẶNG TRANH THƠ HOẠ *CHO PGĐ TTN...
    • TRẦN VĂN ĐƯỜNG–ĐI MỸ * TIỆC CHIA TAY-MỘT CHÚ...
    • LỄ TỔNG KẾT 2013 *TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU VÀ THƯ...
    • BELA VỀ VN ĂN TẾT 14/1/2014
    • LỄ CƯỚI VIỆT DŨNG * AN VI - LỄ GIA TIÊN 10/1/...
    • GREENTALK 2014 OPEN DAY
    • TIỄN LOAN ĐI DU HỌC Ở MỸ-30/12/2013

• ▼  2013 (144)
  • ▼  tháng mười hai(16)
    • LỄ THÀNH HÔN ĐỨC HOÀNG PHƯƠNG THẢO TẠI NHÀ ...
    • TIỆC CƯỚI HOÀ BÌNH-LINH KHƯƠNG Ở NHÀ HÀNG T...
    • LỄ ĐÍNH HÔN THU HẰNG QUỐC ANH 28/12/2013
    • VIỆN LỊCH SỬ DÒNG HỌ
    • ĐÊM NOEL 0 GIỜ NGÀY 25/12/2013
    • LỄ KHÁNH THÀNH BIA-TƯỢNG THẦY NGUYỄN VĂN DIN...
    • ĐÁM GIỖ ÔNG VŨ VĂN RƯỠNG TẠI KÊNH 5 CÁI SẮN...
    • TRẦN VĂN ĐƯỜNG TẶNG TRANH THƠ HOẠ CHO PHÓ VIÊ...
    • LỄ PHÁT CHỨNG NHẬN ANH HÙNG LỰC LƯỢNG VŨ T...
    • ĐÀI TRUYỀN HÌNH HTV PHỎNG VẤN GHI HÌNH BAN T...
    • ĐÀI TRUYỀN HÌNH VTV PHỎNG VẤN LÊ THỐNG NHỨT...
    • TIỆC CƯỚI VŨ ĐỨC HÙNG HUỲNH THỊ TUYẾT VI T...
    • BẢO TÀNG HỒ CHÍ MINH CHI NHÁNH TPHCM
    • BẢO TÀNG HỒ CHÍ MINH CHI NHÁNH TPHCM 19/5/201...
    • TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG
    • BẢO TÀNG HỒ CHÍ MINH CHI NHÁNH TPHCM 19/5/201...
  • ▼  tháng mười một(16)
    • GS TRẦN VĂN GIÀU
    • NGHI THỨC ĐIẾU TANG VÀ VĂN TẾ CỦA HỘI NGƯỜI...
    • HỌP MẶT .CÁC ANH CỰU TRÀO THÀNH ĐOÀN TẠI N...
    • TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU VÀ THỰC HÀNH GIA PHẢ–BUÔ...
    • PHÒNG CHẨN TRỊ TỊNH XÁ NGỌC UYỂN
    • BUỔI LỄ GIẾT NGƯỜI TẾ THẦN CỦA NGƯỜI AZTEC...
    • VIỆN LỊCH SỬ DÒNG HỌ-HỘI NGHỊ TRIỂN KHAI C...
    • VIỆN LỊCH SỬ DÒNG HỌ–14/11/2013
    • TỘC TRẦN XƯA VÀ NAY
    • VIỆN LỊCH SỬ DỎNG HỌ -HỌP TẠI LẦU 9 TT THƯ...
    • LỄ TRAO 17 BỘ GIA PHẢ HỌ HÀ NGỌC Ở HOCMÔN T...
    • HỘI QUÁN ĐỒ CỔ SỐ 13 BÙI THỊ XUÂN Q.1 TPHCM...
    • NGÀY HỘI ĐẠI ĐOÀN KẾT DÂN TỘC–KHU PHỐ 4 * P...
    • KỶ YẾU 20 NĂM SỰ NGHIỆP DỰNG PHẢ 1992-2012
    • KỶ YẾU 20 NĂM DỰNG PHẢ 1992-2012
    • GIA PHẢ HỌ TRẦN Ở KỶ LAM *Tác giả Trần văn...
  • ►  tháng mười (7)
  • ►  tháng chín (6)
  • ►  tháng tám (18)
  • ►  tháng bảy (15)
  • ►  tháng sáu (4)
  • ►  tháng năm (10)
  • ►  tháng tư (15)
  • ►  tháng ba (16)
  • ►  tháng hai (7)
  • ►  tháng một (14)

• ▼  2012 (125)
  • ►  tháng mười hai(12)
  • ►  tháng mười một(10)
  • ►  tháng mười (11)
  • ►  tháng chín (10)
  • ►  tháng tám (9)
  • ►  tháng bảy (6)
  • ►  tháng sáu (5)
  • ►  tháng năm (6)
  • ►  tháng tư (12)
  • ►  tháng ba (14)
  • ►  tháng hai (16)
  • ►  tháng một (14)

• ▼  2011 (102)
  • ►  tháng mười hai(13)
  • ►  tháng mười một(14)
  • ►  tháng mười (15)
  • ►  tháng chín (14)
  • ►  tháng tám (18)
  • ►  tháng bảy (12)
  • ►  tháng sáu (5)
  • ►  tháng năm (1)
  • ►  tháng tư (10)

CÁC BÀI ĐĂNG TRƯỚC

• 

  ĐỀN THỜ NGUYỄN HỮU CẢNH Ở ĐỒNG NAI

  ĐỀN THỜ NGUYỄN HỮU CẢNH Ở ĐỒNG NAI GỒM 2 MỤC 1 -  HÌNH ẢNH VIDEO ĐỀN THỜ THƯỢNG ĐẲNG THẦN NGUYỄN HỮU CẢNH 2 -  LỊCH SỬ ...

• 

  TAM HIỆP BIÊN HOÀ TỈNH ĐỒNG NAI VN 2011

  TAM HIỆP BIÊN HOÀ TỈNH ĐỒNG NAI VN 2011 GÔM 5 MỤC: 1 -  NGÃ BA TAM HIỆP BIÊN HOÀ HÌNH ẢNH VIDEO 2 -  CHỢ TAM HOÀ TAM HIỆP HÌNH...

• 

  PHÀ AN PHÚ ĐÔNG TỪ GÒ VẤP QUA Q.12 TPHCM

  PHÀ AN PHÚ ĐÔNG TỪ GÒ VẤP QUA Q. 12 TPHCM HÌNH ẢNH MỚI NHẤT NGÀY 15/11/2011 HỘP HÌNH ẢNH ...

• 

  THỊ TRẤN HẬU NGHĨA HUYỆN ĐỨC HOÀ TỈNH LONG AN VN 2011

  THỊ TRẤN HẬU NGHĨA HUYỆN ĐỨC HOÀ TỈNH LONG AN VN 2011 GỒM 4 MỤC 1 – HÌNH ẢNH VIDEO CHỢ BẦU TRAI,BẾN XE,ĐƯỜNG PHỐ THỊ TRÂ...

• 

  PHÒNG CHẨN TRỊ Y HỌC CỔ TRUYỀN NHÂN ĐẠO

  TỊNH XÁ NGỌC UYỂN PHÒNG CHẨN TRỊ Y HỌC CỔ TRUYỀN NHÂN ĐẠO PHẠM VI HÀNH NGHỀ : XEM MẠCH - BỐC THUỐC - CHÂM CỨU GIẤY PHÉP SỐ :  71 - 09 - CNHN...

• 

  CÔNG VIÊN HOÀNG VĂN THỤ Q. TÂN BÌNH TPHCM + CHỢ HOA TẾT NHÂM THÌN 22/01/2012

  CÔNG VIÊN HOÀNG VĂN THỤ Q. TÂN BINH TPHCM + CHỢ HOA TẾT NHÂM THÌN 22/01/2012   GỒM 4 MỤC 1 – LỊCH SỬ CÔNG VIÊN 2 – HÌNH A...

• 

  KHU DU LỊCH ĐẠI NAM TỈNH BÌNH DƯƠNG–VƯỜN BÁCH THÚ 9/2011 tiếp theo 8/2011

  KHU DU LỊCH ĐẠI NAM TỈNH BÌNH DƯƠNG – VƯỜN BÁCH THÚ 9/2011 tiếp theo 8/2011 GỒM NĂM MỤC 1 – VƯỜN BÁCH THÚ TRONG KDL ĐẠI NAM 2...

• 

  CHỢ TRỜI ĐIỆN TỬ NHẬT TẢO Q.11 TPHCM NGÀY 30/4/2013

  CHỢ TRỜI ĐIÊN TỬ NHẬT TẢO Q.11 TPHCM NGÀY 30 THÁNG 4 NĂM 2013   ALBUMS ẢNH ...

• 

  CÁC KIỂU TÓC NAM ,NỮ 2011

  CẠO TRI HÌNH RUA HOA VĂN TÓC BỚI -   TÓC BỚI ALBUM HÌNH ẢNH CÁC KIỂU TÓC BỚI ...

• 

  DI TÍCH NHÀ LỚN ĐẠO ÔNG TRẦN Ở LONG SƠN TỈNH BÀ RỊA VŨNG TẦU VN 2011

  DI TÍCH NHÀ LỚN ĐẠO ÔNG TRẦN Ở LONG SƠN TỈNH BÀ RỊA VŨNG TẦU GỒM 3 MỤC 1 – DI TÍCH NHÀ LỚN ĐẠO ÔNG TRẦN 2 – ĐỜI SỐNG S...

TÁC GIẢ THIẾT KẾVÀ BIÊN TẬP

THỜI TRANG VÀ KHOA HOC

TPHCM, TB, Vietnam

THỜI TRANG KHOA HỌC QUẢNG CÁO

Xem hồ sơ hoàn chỉnh của tôi

KHÁN VÀ ĐỌC GIẢ

31,579

THỜI SỰ

thanh nien viet baotuoitre

Vietnam remains firm on controversial airport project

Thanh Nien Daily

In response to constituents in Tan Binh District – where Tan Son Nhat is located – who say they have no need for a golf course, the ministry has argued that the construction of the Long Thanh airport will satisfy demands that Tan Son Nhat cannot ...

Vietnam construction loans to spur property sales: central bank

Thanh Nien Daily

Beton 6 Corp. led real-estate stock gainers today, surging 6.9 percent, while Pacific Property & Infrastructure Development JSC rose 6.8 percent and Sonadezi Long ThanhShareholding Co. climbed 5.1 percent compared to a 0.6 percent gain for the ...

Vietnam manufacturing expands for 7th straight month

Thanh Nien Daily

Industrial production regained momentum at the end of the first quarter, with both output and new orders increasing at a faster pace in March than in the previous month, HSBC said. Its Purchasing Managers' Index (PMI), a snapshot of the manufacturing ...

Vietnam repatriates 3 possible remains of US MIAs

Thanh Nien Daily

Vietnam latest news -Thanh Nien Daily · Home · Vietnamese Edition · About us. Go Search. Politics · Business · Society · Youth / Science · Sports · Entertainment / Arts · Travel · Health · World / Region · Special Report · Commentaries · Editorial ...

powered by

NHÓM BT

TRINH CHIẾU VIDEO

Loading...

CÁC BÀI ĐĂNG TRƯỚC

• 

  ĐỀN THỜ NGUYỄN HỮU CẢNH Ở ĐỒNG NAI

  ĐỀN THỜ NGUYỄN HỮU CẢNH Ở ĐỒNG NAI GỒM 2 MỤC 1 -  HÌNH ẢNH VIDEO ĐỀN THỜ THƯỢNG ĐẲNG THẦN NGUYỄN HỮU CẢNH 2 -  LỊCH SỬ ...

• 

  TAM HIỆP BIÊN HOÀ TỈNH ĐỒNG NAI VN 2011

  TAM HIỆP BIÊN HOÀ TỈNH ĐỒNG NAI VN 2011 GÔM 5 MỤC: 1 -  NGÃ BA TAM HIỆP BIÊN HOÀ HÌNH ẢNH VIDEO 2 -  CHỢ TAM HOÀ TAM HIỆP HÌNH...

• 

  PHÀ AN PHÚ ĐÔNG TỪ GÒ VẤP QUA Q.12 TPHCM

  PHÀ AN PHÚ ĐÔNG TỪ GÒ VẤP QUA Q. 12 TPHCM HÌNH ẢNH MỚI NHẤT NGÀY 15/11/2011 HỘP HÌNH ẢNH ...

• 

  THỊ TRẤN HẬU NGHĨA HUYỆN ĐỨC HOÀ TỈNH LONG AN VN 2011

  THỊ TRẤN HẬU NGHĨA HUYỆN ĐỨC HOÀ TỈNH LONG AN VN 2011 GỒM 4 MỤC 1 – HÌNH ẢNH VIDEO CHỢ BẦU TRAI,BẾN XE,ĐƯỜNG PHỐ THỊ TRÂ...

• 

  PHÒNG CHẨN TRỊ Y HỌC CỔ TRUYỀN NHÂN ĐẠO

  TỊNH XÁ NGỌC UYỂN PHÒNG CHẨN TRỊ Y HỌC CỔ TRUYỀN NHÂN ĐẠO PHẠM VI HÀNH NGHỀ : XEM MẠCH - BỐC THUỐC - CHÂM CỨU GIẤY PHÉP SỐ :  71 - 09 - CNHN...

• 

  CÔNG VIÊN HOÀNG VĂN THỤ Q. TÂN BÌNH TPHCM + CHỢ HOA TẾT NHÂM THÌN 22/01/2012

  CÔNG VIÊN HOÀNG VĂN THỤ Q. TÂN BINH TPHCM + CHỢ HOA TẾT NHÂM THÌN 22/01/2012   GỒM 4 MỤC 1 – LỊCH SỬ CÔNG VIÊN 2 – HÌNH A...

• 

  KHU DU LỊCH ĐẠI NAM TỈNH BÌNH DƯƠNG–VƯỜN BÁCH THÚ 9/2011 tiếp theo 8/2011

  KHU DU LỊCH ĐẠI NAM TỈNH BÌNH DƯƠNG – VƯỜN BÁCH THÚ 9/2011 tiếp theo 8/2011 GỒM NĂM MỤC 1 – VƯỜN BÁCH THÚ TRONG KDL ĐẠI NAM 2...

• 

  CHỢ TRỜI ĐIỆN TỬ NHẬT TẢO Q.11 TPHCM NGÀY 30/4/2013

  CHỢ TRỜI ĐIÊN TỬ NHẬT TẢO Q.11 TPHCM NGÀY 30 THÁNG 4 NĂM 2013   ALBUMS ẢNH ...

• 

  CÁC KIỂU TÓC NAM ,NỮ 2011

  CẠO TRI HÌNH RUA HOA VĂN TÓC BỚI -   TÓC BỚI ALBUM HÌNH ẢNH CÁC KIỂU TÓC BỚI ...

• 

  DI TÍCH NHÀ LỚN ĐẠO ÔNG TRẦN Ở LONG SƠN TỈNH BÀ RỊA VŨNG TẦU VN 2011

  DI TÍCH NHÀ LỚN ĐẠO ÔNG TRẦN Ở LONG SƠN TỈNH BÀ RỊA VŨNG TẦU GỒM 3 MỤC 1 – DI TÍCH NHÀ LỚN ĐẠO ÔNG TRẦN 2 – ĐỜI SỐNG S...

Trang chủ

• Trang chủ

powered by